فیلم کوتاه «یک دو سه» اثری برای شکستن بایکوت خبری درباره کودکان غزه

شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ از سال گذشته و بعد از انجام عملیات طوفان الاقصی، موج جدیدی از تولید آثار تصویری با محوریت غزه و فلسطین در کشورمان آغاز شده است، آثاری که به هرنحوی تلاش دارند جنایات رژیم صهیونیستی و همچنین مقاومت و مظلومیت مردم غزه را به تصویر بکشند. یکی از جدیدترین فیلم‌های کوتاهی که با محوریت این موضوع در مشهد ساخته شده است، «یک دو سه» نام دارد. فیلمی به کارگردانی امیرحسین کشمیری هنرمند جوان شهرمان که از تولیدات باشگاه فیلم رویش محسوب می‌شود.

این فیلم تا به اینجا توانسته به دو رویداد مهم چهل ویکمین دوره جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران و سی وششمین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان راه پیدا کند و همچنین جایزه بهترین کارگردانی بخش غزه جشنواره کودک و نوجوان را به دست آورد. به همین بهانه ما با امیرحسین کشمیری درباره اولین اثرش گفت وگویی داشته ایم که در ادامه می‌خوانید.

ضبط یک روزه

داستان «یک دو سه» درباره دختری پنج ساله به نام حنانه است که تحت تأثیر دیدن تصاویری از آزار دیدن کودکان غزه با اورژانس اجتماعی تماس می‌گیرد تا ماجرای یک کودک آزاری را گزارش دهد. داستانی که به واسطه گره خوردن عملیات طوفان الاقصی با تبلیغات اورژانس اجتماعی در ذهن کشمیری شکل می‌گیرد. 

او در این باره می‌گوید: اورژانس اجتماعی توسط آمریکا راه اندازی شده، کشوری که خودش در همکاری با اسرائیل و ماجرای غزه، حقوق کودکان را نقض کرده است و همچنین خبر‌های آزار کودکان فلسطینی را بایکوت می‌کند. درواقع این نقض عجیب قوانین از سوی آغازگر اورژانس اجتماعی توجه من را جلب کرد تا فیلم «یک دو سه» را بسازم.

این کارگردان یکی از ویژگی‌های مهم فیلمش را بهره گیری از کودکی پنج ساله به عنوان بازیگر اصلی می‌داند؛ کودکی که به واسطه چهره معصومش، فضای فیلم را تلطیف و هر انسانی را وادار به همذات پنداری می‌کند. کشمیری همچنین جهان شمول بودن فیلم «یک دو سه» و دوری از شعارزدگی را به عنوان دیگر ویژگی‌های مهم اثرش مطرح می‌کند و صحبت هایش را این گونه ادامه می‌دهد: من و گروهم جزو اولین افرادی بودیم که بعد از طوفان الاقصی تصمیم به ساخت اثری با محوریت مظلومیت مردم غزه گرفتیم. 

ما در واقع می‌خواستیم با یک فیلم کوتاه چهار دقیقه‌ای که به راحتی در ایران و جهان قابل انتشار است، بایکوت خبری را کمی بشکنیم و صدای مظلومان باشیم. او درباره چالش‌هایی که در ساخت فیلم «یک دو سه» با آن‌ها روبه رو بوده است نیز بیان می‌کند: «یک دو سه» در یک روز باید ضبط می‌شد، از این رو ما مجبور بودیم نزدیک به دوازده ساعت با بازیگر کودک فیلم بازی کنیم تا بتوانیم تصویربرداری را پیش ببریم. درواقع اگر یک درصد او گریه می‌کرد و می‌گفت دیگر نمی‌خواهد ادامه دهد، کار ما تعطیل می‌شد.

ضعیف در ارائه روایت مستقیم از فلسطین

کشمیری که باور دارد تا به امروز آثار کمی درباره فلسطین در کشورمان ساخته شده است، درباره چالش‌های ساخت فیلم با این مضامین می‌گوید: یکی از مهم‌ترین مسائلی که کار را برای فیلم سازان ما در ارائه روایتی مستقیم از فلسطین و غزه سخت کرده، متفاوت بودن زبان هاست. چون آن‌ها باید فقط به دنبال بازیگرانی بگردند که زبان عربی بلد باشند. از سوی دیگر پیدا کردن لوکیشنی که شبیه فضای غزه و خانه‌های تخریب شده اش باشد نیز چالش‌های خاص خود را دارد.

او ادامه می‌دهد: هیچ کدام از ما تجربه حضور و زیست در غزه را نداریم از این رو نمی‌توانیم روایتی کاملا واقعی را به تصویر بکشیم. در حالی که آثار خود فلسطینیان با وجود کیفیت فنی پایین تر، دریچه‌های جدیدی را به روی مخاطبان باز می‌کنند.
کشمیری ارائه روایت مستقیم از غزه را کار سختی برای فیلم سازان کشورمان می‌داند و خاطرنشان می‌کند: ویترین فیلم کوتاه در کشور ما، جشنواره فیلم کوتاه تهران است و من تمام آثار این بخش را دیده ام، آثاری که نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری داشتند، ولی همچنان فاصله شان با فیلم‌هایی که در دنیا ساخته می‌شود، زیاد است.

این کارگردان باور دارد، فیلم‌هایی که به شکل غیر مستقیم به فلسطین و مظلومیت مردمانش می‌پردازند و به زبان فارسی نیز تولید شده اند، از کیفیت بهتری برخوردار هستند. آثاری که در داستانشان گریزی به اتفاقات غزه دارند و روایت‌های متفاوتی را به تصویر می‌کشند.

آثاری که مناسب کودکان نیستند

کشمیری که جایزه بهترین کارگردانی بخش غزه را از جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان کسب کرده است درباره ساخت آثاری با این محوریت برای مخاطب کودک می‌گوید: ساخت آثار کودک و نوجوان، منطق و داستان و درام خودش را می‌طلبد، منطقی ساده و روان که کودک بتواند آن را درک کند. اما از آنجایی که بیشتر فیلم سازان برای منتقدان و داوران اثر می‌سازند به دنبال ارائه آثارشان در جشنواره‌های مختلف درکنار جشنواره کودک و نوجوان هستند، تلاش می‌کنند درام داستان فیلمشان قابل حدس نباشد و معنای عمیقی ایجاد کند.

به گفته او بیشتر فیلم‌های کوتاهی که در جشنواره کودک و نوجوان به نمایش درآمدند نیز به موضوع‌های عمیقی می‌پرداختند که فهمشان برای مخاطب کودک سخت بوده است. این کارگردان با اشاره به ضعف‌های موجود در عرصه فیلم سازی برای کودکان یادآور می‌شود: در سراسر دنیا آثار زیادی با محوریت مظلومیت کودکان غزه ساخته شده است، در این آثار، هرچند از حضور کودکان استفاده کرده اند، اما خشونت و کشتار بسیاری را به تصویر می‌کشند. به همین دلیل، این آثار مناسب کودکان نیستند.

کشمیری راه حل این معضل را فاصله گرفتن از مسیر فیلم سازی برای جشنواره‌ها می‌داند و برای افزایش کمی و کیفی آثار کودک و نوجوان پیشنهاد می‌دهد: به نظر من نهاد و سازمان‌هایی که در عرصه تولید آثار تصویری فعالیت می‌کنند، باید به پرورش فیلم ساز با متد‌های روز دنیا بپردازند و بر روی جوانانی که مراحل مقدماتی را یاد گرفته اند صرفا برای فعالیت در عرصه کودک و نوجوان سرمایه گذاری کنند. بی شک این فیلم سازان وقتی مهارت‌های لازم را کسب کنند، می‌دانند در رابطه با موضوع غزه هم چگونه برای مخاطب کم سن وسال تر، فیلم بسازند.

او تأکید می‌کند: سازمان‌هایی که بر روی فیلم سازان سرمایه گذاری انجام می‌دهند نباید نگاه دستاوردی داشته باشند و باید بدانند که آثار مختص کودک و نوجوان فقط در جشنواره محدود به نمایش درخواهند آمد و قرار نیست در رویداد‌های بزرگ سالان شرکت و جایزه کسب کنند.

مزیت‌های حضور در جشنواره‌ها

کشمیری که قصد دارد فیلم «یک دو سه» را برای حضور در جشنواره‌های دیگری مانند عمار، مقاومت، اشراق و … نیز ارسال کند، در بخش دیگری از صحبت هایش درباره اهمیت حضور فیلم سازان در رویداد‌های مختلف می‌گوید: جشنواره‌ها بستری برای دیده شدن بیشتر آثار هستند و شرایطی را فراهم می‌کنند تا هم مخاطبان عادی و هم کارشناسان درکنار هم به تماشای فیلم‌ها بنشینند. 

از سوی دیگر فیلم سازان با حضور در این رویداد‌ها می‌توانند نظرات مختلف را بشوند و با سایر همکارانشان ارتباط بگیرند. اتفاقی که بی شک می‌تواند به رشد فیلم ساز منجر شود. او همچنین باور دارد راهیابی فیلم به جشنواره‌ها باعث می‌شود تا جریان رسانه‌ای پیرامون آن شکل بگیرد. به این ترتیب افرادی بیشتری نام فیلم را می‌شنوند و ترغیب می‌شوند تا به تماشای آن بنشینند.

کشمیری در ادامه به حضور پررنگ فیلم سازان مشهدی در جشنواره فیلم کوتاه تهران و کسب دو جایزه مهم اشاره می‌کند و می‌گوید: در پنج، شش سال گذشته، ما شاهد حضور آثار کمی در جشنواره فیلم کوتاه تهران بودیم، آثاری که معمولا در بخش اصلی هم حضور نداشتند و فقط در بخش‌های فرعی به نمایش در می‌آمدند، اما امسال ما چهار نماینده فقط در بخش اصلی و چندین نماینده هم در بخش‌های فرعی داشتیم که رشد چشمگیری نسبت به چند سال گذشته محسوب می‌شود. البته که هنوز کافی نیست و باید در سال‌های بعدی اتفاقات بهتری برای مشهد رخ دهد.