ترکیه میانجی ایران و تحریر الشام؟

آرمان امروز-سرویس دیپلماسی: با گذشت ۱۵ روز از سقوط غیرمنتظره بشار اسد در سوریه و تغییر شرایط منطقه‌ای، مقامات در تهران با شرایط جدیدی روبرو هستند.
در همین رابطه، رسانه‌های ایران روز سه‌شنبه گزارش دادند که پروازهای ایران به سوریه پس از سقوط دولت بشار اسد، تا اواخر ماه ژانویه متوقف خواهد بود.
حسین پورفرزانه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ایران گفت: «برای برقراری پرواز به مقاصد یک کشور، باید مجوزهای لازم صادر و اجازه این کار را بدهند. زمانیکه مناقشه و اتفاقی شبیه آنچه که سوریه دیدیم، روی می دهد، این کشور باید آمادکی لازم برای ازسرگیری پروازها را داشته باشد.»
پور فرزانه بیان کرد: «در رابطه با پروازها به دمشق و لاذقیه به ما اعلام شده که تا ۲۲ ژانویه [۳ بهمن] معلق است. به محض اینکه سوریه برای برای این پروازها اعلام آمادگی کند، بلافاصله آن‌ را برقرار می‌کنیم.»
بل این وجود، مشخص نیست دقیقا چه زمانی پروازهای ایران به سوریه تعلیق شد و چه صحبتی در این رابطه انجام شده است.
صانعی سرپرست امور بین الملل سازمان هواپیمایی کشوری ایران نیز درباره پرواز سوریه گفت: «در زمان وقوع بحران در سوریه نیز با مجوزهای خاص پرواز داشتیم.»
بشار اسد در روز هشتم دسامبر (۱۸ آذر) و در حالی که نیروهای مسلح به رهبری گروه سنی هیات تحریر شام پس از یک حمله برق آسا وارد دمشق شدند،‌ از سوریه گریخت.
از زمان تسلط هیات تحریر شام، هزاران ایرانی سوریه را ترک کردند و به سفارت تهران در دمشق در جریان این روند خساراتی وارد شد.
وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه اعلام کرد «هیچ تماس مستقیمی» با مقام‌های حاکم جدید سوریه وجود ندارد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایرام روز دوشنبه اعلام کرد که «[ایران] از مدت‌ها قبل با جریان‌های معارض در سوریه با هدف جلوگیری از ناامنی در کشور‌های منطقه و پیشبرد روند‌های سیاسی در این کشور در ارتباط بوده است.»
وی در عین حال خاطرنشان ساخت که «ارتباط‌ها کماکان وجود دارد اما ارتباط مستقیم با جریان حاکم در سوریه نداریم.» احمد شرع، حاکم جدید سوریه و رهبر گروه هیات تحریر شام، طی سال‌های اخیر بارها علیه نقش جمهوری اسلامی در سوریه انتقاد کرده است.
تهران در جریان جنگ داخلی سوریه، از حکومت اسد حمایت ‌کرد و به او مستشار نظامی می‌داد.
در این میان ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهوری روسیه روز پنج‌شنبه ۱۹ دسامبر ۲۰۲۴ (۲۹ آذر) در جریان کنفرانس خبری سالانه خود گفت که کشورش به تخلیه ۴ هزار «رزمنده ایرانی» از سوریه پس از سقوط اسد کمک کرده است.
وی گفت: «اگر قبلاً دوستان ایرانی ما مثلا از ما می‌خواستند که به آن‌ها کمک کنیم تا یگان‌های خود را به خاک سوریه منتقل کنند، این بار از ما خواستند که آن‌ها را از آنجا خارج کنیم. بنابراین ما ۴ هزار رزمنده ایرانی را از پایگاه حمیمیم به تهران منتقل کردیم.»
رسانه‌های ایران به نقل از اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گزارش دادند که «نیروهایی که توسط روسیه از سوریه به تهران منتقل شدند ۴ هزار نفر نبودند. اینها شامل تعدادی از اتباع لبنان و افغانستان و کشورهای دیگر که به صورت مستشاری در سوریه فعالیت می کردند، بودند. ما اصلا این تعداد نیرو در سوریه نداشتیم، ما به هیچ وجه ۴۰۰۰ نیرو در سوریه نداشتیم.»
رسانه‌های ایران به نقل از محمدجعفر اسدی، معاون قرارگاه خاتم‌الانبیا نیز نوشتند که «دقیقا نمی‌دانم ۴۰۰۰ نیرو بوده‌اند یا خیر، ولی تعداد زیادی ایرانی از قدیم در سوریه زندگی می کردند و روسیه بیشتر آن‌ها را به ایران منتقل کرد.»
با این وجود آن چه که در سایه ای از ابهام قرار دارد، شیوه رابطه دولت جدید سوریه با ایران است. دولتی که قاعدتا یا از طریق ترکیه یا قطر، پیام های خود را به تهران منتقل می کند.