«آرمان امروز» از اختلاف نظر دولت و مجلس گزارش می دهد؛
آرمان امروز- ارسلان علینژاد شهری: طبق سنوات گذشته و در اوایل اسفند که مصادف با دوم اسفند روز جهانی زبان مادری بود، بحث آموزش و اهمیت این زبان در کشور باردیگر به راه افتاد. در شرایطی که شهرام دبیری، معاون رئیس جمهور در پیامرسان ایکس نوشت: «رئیس‌جمهور و دولت موافق تدریس زبان مادری در مدارس هستند. طرح ارائه شده از طرف مجلس در مورد تدریس زبان مادری در هیئت دولت مورد بررسی قرار نگرفته و نماینده دولت بدون هماهنگی با آن مخالفت نموده و برداشت شخصی خود را بیان نموده است. این موضوع یکی از شعارهای انتخاباتی رئیس‌جمهور محترم در دوره های مختلف بوده و در قانون اساسی هم مورد تاکید قرار گرفته است. لذا ضمن اعلام موافقت آقای دکتر پزشکیان، در صورت نیاز حاضر به ارائه لایحه فوریتی دولت بوده و از نمایندگان محترم هم درخواست تصویب این لایحه را داریم.» این توئیت در شرایطی زده شد که چند ساعت قبل از انتشار آن در روز هشتم اسفند، نمایندگان مجلس، کلیات طرح کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری در زمینه تدریس ادبیات زبان‌های قومی و محلی در مدارس را با ۱۰۴ رأی موافق، ۱۳۰ رأی مخالف و پنج رأی ممتنع مخالفت کردند و کاظم دلخوش اباتری، نماینده دولت در مخالفت با این طرح، گفته بود «شورای عالی انقلاب فرهنگی که نهاد مورد تأیید رهبر جمهوری اسلامی ایران است، با این طرح مخالف است. به‌دلیل آن‌که در برخی مناطق کشور چند گویش و زبان محلی وجود دارد، این طرح می‌تواند سبب ایجاد اختلافاتی در کشور شود.»
نادیده گرفتن اصل ۱۵، مغایرت با اصل ۷۱ و ۷۲ قانون اساسی نیست؟
این اتفاق در شرایطی و در جلسه مجلس افتاد که اصل ۱۵ قانون اساسی، مسئولان کشور را ملزم می کند که تدریس زبان مادری در مدارس کشور آزاد کنند. همچنین حق آموزش به زبان مادری، در بسیاری از اسناد و معاهدات حقوق‌بشری مثل منشور زبان مادری، اعلامیه جهانی حقوق زبانی، بندهای ۳ و ۴ ماده ۴ اعلامیه حقوق اشخاص متعلق به اقلیت‌های قومی، ملی، زبانی و مذهبی، ماده ۳۰ کنوانسیون حقوق کودک، ماده ۲۷ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی مورد تاکید قرار گرفته است. اصل پانزدهم قانون اساسی می‌گوید: «زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران، فارسی است. احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری در جلسه هشتم اسفند ۱۴۰۳ با اشاره به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش خواستار اختصاص یافتن «حداقل ۱۰ و حداکثر ۲۰ درصد از توان آموزشی کشور» به تدریس این زبان‌ها در مدارس شد. محمدمهدی شهریاری، نماینده مجلس، نیز گفت به‌دلیل فعالیت ضد ایرانی برخی از قومیت‌ها در مرزهای کشور این طرح باعث می‌شود، وحدت و انسجام کشور دچار مخاطره شود.»
این مخالفت در شرایطی رخ می دهد که طبق اصل ۷۱ قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی در عموم مسایل در حدود مقرر در قانون اساسی می تواند قانون وضع کند و طبق اصل ۷۲ قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی نمی تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد. تشخیص این مسئله به عهده شورای نگهبان می باشد.
اصل ۱۵ در جهت تقویت زبان ملی است نه تضعیف
یک وکیل دادگستری در این باره می‌گوید: « صویب اصل ۱۵ قانون اساسی در صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ابتدا در پیش‌نویس اولیه قانون اساسی تحت عنوان طرح و تصویب اصل ۲۱ مورد بررسی قرار گرفته و تمامی مذاکرات به عمل‌آمده در جلد اول صورت مشروح مذاکرات فوق در چهار صفحه بیان شده، ۲۵بار از طرف افراد مختلف و با جواب‌های نایب‌رییس مجلس خبرگان مرحوم شهید آیت‌الله دکتر بهشتی پاسخ داده شده است. بنابراین اگر به صفحات ۵۷۴ الی ۵۷۷ این مشروح مذاکرات مراجعه شود کاملا مشخص است اولا منظور از تصویب این اصل نه‌تنها تضعیف زبان (فارسی) نبوده بلکه در جهت تقویت آن بوده است. بهروز توکی در ادامه گفت: «آیا اگر کسی بخواهد زبان بلوچی بخواند آیا دولت ملزم است برای او معلم بلوچی بگیرد یا خیر؟ بهشتی پاسخ می‌دهد بله دولت موظف است یعنی دولت موظف است چیزی را که آنها حق دارند برایشان تهیه کند، اینجا مساله حق و تکلیف مطرح می‌شود، اتفاقا این اصل با حضور شهید بهشتی و حضور ۶۷نفر از حاضرین از مجموع ۶۹نفر با نظر ۶۲نفر موافق، بدون مخالف و با ۵رای ممتنع به همین صورت تصویب می‌شود. آموزش زبان مادری آن هم زبان‌های اقوامی که به جز در یک مورد و آن هم زبان دینی ما است همگی وحدت ریشه‌ای زبانی دارند و اساس خواندن این زبان‌ها نه‌تنها زبان مادری را تضعیف نمی‌کند بلکه در جهت تقویت آن هم هست.»
source