آرمان امروز : بازار شب عید سال ۱۴۰۳ با کاهش قابل توجهی در فروش مواجه شد که این وضعیت در مقایسه با سال‌های گذشته بی‌سابقه بود. این کاهش فروش در بخش‌های مختلفی از جمله پوشاک، میوه، آجیل و خشکبار مشاهده شد. در ادامه به بررسی دلایل این کاهش فروش می‌پردازیم.
۱. کاهش قدرت خرید مردم
یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش فروش در بازار شب عید، کاهش قدرت خرید مردم به دلیل تورم و افزایش هزینه‌های زندگی است. با افزایش قیمت‌ها در بخش‌های مختلف مانند مسکن و خوراک، سهم بودجه خانوار برای خرید پوشاک و سایر اقلام غیرضروری کاهش یافته است. مجید نامی، رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران، در این باره می‌گوید: «تورمی که در خوراکی و مسکن داشتیم، بیشترین درآمد خانوار را به خود اختصاص داده و از سهم پوشاک کم کرده است.»
۲. افزایش قیمت پوشاک
افزایش هزینه‌های تولید به دلیل نوسانات نرخ ارز و مشکلات تأمین مواد اولیه، منجر به افزایش قیمت پوشاک شده است. این افزایش قیمت، توان خرید مصرف‌کنندگان را کاهش داده و در نتیجه تقاضا برای پوشاک کاهش یافته است. به گفته نامی، «در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش قیمت پوشاک را تجربه کردیم.»
۳. حضور گسترده دستفروشان و عرضه کالای قاچاق
حضور گسترده دستفروشان در روزهای پایانی سال و عرضه کالاهای قاچاق، بازار واحدهای صنفی را تحت تأثیر قرار داده است. مجید افتخاری، عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و صادرات پوشاک، در این باره می‌گوید: «در برخی مناطق حضور دستفروشان از حضور مردم بیشتر است… حضور گسترده دستفروشان بازار را تحت تأثیر قرار داده و در بازار اخلال ایجاد کرده است.»
۴. سیاست‌های انقباضی دولت و کمبود نقدینگی
سیاست‌های انقباضی دولت و عرضه اوراق قرضه با نرخ‌های بهره بالا، نقدینگی موجود در دست مردم را کاهش داده است. همچنین، پیش‌فروش خودروها نیز بخش زیادی از نقدینگی را جذب کرده و در نتیجه قدرت خرید مردم برای سایر اقلام کاهش یافته است. افتخاری در این باره می‌گوید: «نبود نقدینگی در دست مردم به دلیل شرایط اقتصادی و سیاست‌های انقباضی دولت در پایان سال از جمله مهم‌ترین دلایل کمبود نقدینگی است.»
۵. کاهش تولید خشکبار و افزایش قیمت آن
در سال ۱۴۰۳، تولید خشکبار با کاهش ۶۰ درصدی مواجه شد که منجر به افزایش قیمت این محصولات گردید. این افزایش قیمت، تقاضا برای خرید خشکبار را کاهش داده است. مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار، در این باره می‌گوید: «در سال جاری ۶۰ درصد تولید خشکبار کاهش پیدا کرد و همین مسئله بر نرخ آن تأثیر مستقیم گذاشت.»
۶. کاهش تقاضا برای میوه‌های شب عید
با وجود عرضه کافی میوه در بازار، تقاضا برای خرید میوه‌های شب عید کاهش یافته است. مصطفی دارایی‌نژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان، اعلام کرده است که «از ۱۷ هزار تن بار ورودی به میدان حدود ۵ هزار تن آن در میدان اصلی باقی مانده و خریدار ندارد.»
۷. تغییر اولویت‌های مصرف‌کنندگان
با توجه به شرایط اقتصادی و کاهش قدرت خرید، اولویت‌های مصرف‌کنندگان تغییر کرده و خرید پوشاک و سایر اقلام غیرضروری در اولویت‌های پایین‌تری قرار گرفته است. افتخاری در این باره می‌گوید: «پوشاک دیگر در اولویت بخشی از دهک‌های جامعه نیست و مردم منابع درآمدی خود را در بخش‌های مهم‌تری هزینه می‌کنند.»
نتیجه‌گیری
کاهش فروش در بازار شب عید سال ۱۴۰۳ نتیجه ترکیبی از عوامل اقتصادی مانند تورم، کاهش قدرت خرید، افزایش قیمت‌ها، سیاست‌های انقباضی دولت و تغییر اولویت‌های مصرف‌کنندگان است. برای بهبود وضعیت بازار در آینده، لازم است تدابیری در جهت افزایش قدرت خرید مردم، کنترل تورم و حمایت از تولیدکنندگان داخلی اتخاذ شود.
source