آرمان امروز- عرفان بیوک‌نژاد: حادثه تلخ در بندر شهید رجایی بندرعباس به یکی از آزمون‌های جدی در زمینه دفاع از حقوق شهروندان و حفظ اعتماد عمومی بدل شده است. این حادثه که به کشته و مصدوم شدن جمعی از از هموطنان انجامید، نه تنها تبعات اقتصادی گسترده‌ای برای کشور داشته، بلکه آسیب‌هایی جدی اجتماعی و بین‌المللی داشته است.
گزارش‌های اولیه حاکی از آن است که تعداد مصدومان حادثه حدود هزار نفر اعلام شده و تاکنون ۳۵ نفر جان خود را از دست داده‌اند. همچنین گزارش‌هایی درباره وجود افراد مفقود نیز مطرح شده که نیازمند بررسی دقیق است.
رهبر انقلاب اسلامی شب گذشته در پیامی، نسبت به این حادثه ابراز نگرانی کردند و چند نکته مهم را متذکر شدند: «وقوع چنین حوادثی موجب نگرانی و اندوه گسترده است. حادثه دردناک آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی موجب اندوه و نگرانی است. مسئولان امنیتی و قضائی موظفند با بررسی کامل، هرگونه سهل‌انگاری یا تعمّد را کشف و بر طبق مقررات پیگیری کنند. همه‌ی مسئولان باید خود را در پیشگیری از حوادث تلخ و خسارتبار موظف بدانند. اینجانب رحمت و مغفرت الهی برای جانباختگان و صبر و سکینه برای خانواده‌های مصیبت زده‌ی آنان و شفای عاجل برای آسیب‌دیدگان این حادثه‌ی تلخ مسألت میکنم و از مردمان پرگذشتی که در لحظه‌ی نیاز آماده‌ی خون دادن به مصدومان شدند صمیمانه تشکر میکنم.»
کارشناسان پس از پیام رهبری به چند موضوع اهتمام ویژه ورزیدند: علت دقیق حادثه باید بدون مسامحه کشف شود و در صورت وجود قصور یا تعمد، با مسببان برخورد قاطع صورت گیرد.
بر این اساس، افکار عمومی خواهان توجه ویژه به رعایت حق سلامت شهروندان شده‌اند و خواستار جدی گرفتن مباحث ایمنی در مراکز مهم اقتصادی کشور هستند. مسئولان باید پیشگیری جدی از بروز چنین حوادثی را در اولویت قرار دهند و در صورت وقوع، با سرعت، دقت و شفافیت موضوع را مدیریت و خسارت‌ها را جبران کنند.
در شرایطی که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سرعت انتشار اخبار را افزایش داده‌اند، ضرورت دارد دستگاه‌های اطلاع‌رسانی کشور با هماهنگی نهادهای امنیتی، واقعیت حادثه را بی‌کم و کاست به اطلاع مردم برسانند. اصل صداقت در مدیریت بحران، مهم‌ترین عامل در حفظ اعتماد عمومی است و هرگونه تأخیر در اعلام علت حادثه، می‌تواند گمانه‌زنی‌ها و شایعات را بر واقعیت غالب کند.
مقصرین عامد معرفی و محاکمه شوند
از سوی دیگر، لازم است تمامی عوامل و مقصران احتمالی بدون هر گونه ملاحظه‌ای شناسایی و معرفی شوند. برخورد قانونی و قاطع با مسببان این حادثه مطالبه جدی افکار عمومی است.
این حادثه علاوه بر ضرورت تسریع در اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق، فرصتی برای بازنگری جدی در نظام ایمنی، مدیریت بحران و مسئولیت‌پذیری نهادهای ذیربط فراهم کرده است. در این مسیر، همراهی مردم، رسانه‌ها و نهادهای مسئول در رعایت صداقت و شفافیت، رمز عبور موفق از این بحران خواهد بود. امیر دبیری مهر، استاد دانشگاه و رییس گروه پژوهشی اندیشه و قلم در گفت‌وگو با روزنامه «آرمان امروز» اظهار کرد: در حادثه ناگوار بندر شهید رجایی، دو حالت برای آن قابل تصور است. حالت اول این است که یک حادثه سهوی بوده، ناشی از سهل‌انگاری، ناهماهنگی، عدم رعایت استانداردها، پنهانکاری و احتمالاً نقض مقررات و قوانین ایمنی در بندرها و اسکله‌های تجاری. این مسئله به نظرم بسیار مهم است و باید کاملاً شفاف‌سازی صورت بگیرد.
چند پرسش ساده
وی ادامه داد: دریاره این حادثه چند پرسش مطرح است؛ آیا کوتاهی یا اهمالی صورت گرفته است؟ مسائلی است که جامعه ما و مردم ما، به‌عنوان مالکان کشور، حق دارند که پاسخ آن‌ها را بشنوند و بفهمند که ماجرا چه بوده است. این استاد دانشگاه متذکر شد: بالاخره تعداد زیادی از شهروندان ایرانی متأسفانه فوت شده‌اند، این‌ها خسارت‌های کمی نیستند که بتوان به راحتی از کنارشان گذشت این‌ها باید روشن شود. کل فرآیند باید توضیح داده شود، بدون اغماض، بدون تعارف و بدون رودربایستی تا معلوم شود چه اتفاقی افتاده است و در عین حال جلوی اتفاقات مشابه هم گرفته شود.
لزوم همکاری نهادها با رسانه‌ها
دبیری‌مهر عنوان کرد: در این اوضاع اولاً از انتشار اخبار ضد و نقیض پرهیز شود. ثانیاً یک توضیح کامل داده شود و اگر کوتاهی یا غفلتی در حوزه اطلاعاتی، امنیتی، حفاظتی یا صیانتی صورت گرفته، موضوع در نهادهای ذیربط بررسی شود و جلوی سوءاستفاده و تکرار موارد مشابه گرفته شود. در این مواقع باید اطلاع‌رسانی هوشمندانه، دقیق، صادقانه، به‌موقع، صحیح و مستند صورت بگیرد.
source