چند فصل است که فوتبال ایران با پدیده جدیدی روبرو شده که با آغاز هر فصل لیگ برتر بحث و جدل‌ها درباره‌اش شروع می‌شود و تا انتهای هر فصل ادامه دارد و با پایان یافتن مسابقات و تعیین تکلیف قهرمان و سقوط‌کرده‌ها، فصل جدیدی از آن بازتعریف می‌شود و دوباره بحث و جدل و حاشیه و حرف و حدیث‌ها از نو شکل می‌گیرند؛ قانون سقف بودجه تیم‌های لیگ برتری.
به تازگی مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال گفته بازیکنان لیگ برتر نمی‌توانند برای فصل آینده قراردادی ببندند که ارزش‌اش بیش از ۳۰ درصد بالاتر از قرارداد فصل قبلشان باشد و این مورد هم در باشگاه فعلی‌شان و هم در صورت انتقال به تیم دیگر در باشگاه جدید قابل اجراست. این «قابل اجرا» بودن قوانین فدراسیون فوتبال هم البته از آن دسته فکاهی‌هاست که در کمتر کشوری می‌شود پیدا کرد.
در سال‌های دور، فدراسیون فوتبال وقت، قانونی تحت عنوان «سقف قرارداد» تعیین کرد که می‌گفت هر بازیکن نهایتا می‌تواند حدود ۳۵۰ میلیون تومان از تیمش دریافت کند و بستن قرارداد بیش از این مبلغ ممنوع بود. نتیجه چه شد؟ قراردادهای صوری ثبت شده در سازمان لیگ و پول‌های پرداخت شده غیررسمی به بازیکنان تحت عنوان پاداش و کمک‌هزینه و … و به صورت کالا مانند خودرو، ملک و حتی چک مدیرعامل که بعدها بسیار درباره‌شان گفته شد و شنیده شد. شکست مفتضحانه قانون سقف قرارداد نوید می‌داد که مدیران فوتبال ایران دیگر به سراغ چنین طرح‌هایی نروند اما از آنجا که فدراسیون فوتبال ایران منبع طرح‌های نو و غافلگیرکننده است، دو فصل قبل باز هم لیگ برتر را صاحب سقف کرد که البته این بار کمی بلندتر بود و همه قراردادهای یک تیم را شامل می‌شد.
گفتند هر باشگاه می‌تواند در یک فصل حدودا تا سقف ۳۰۰ میلیارد تومان قرارداد ببندد و نباید از این سقف عبور کند اما دیدیم که برخی تیم‌های از سقف رد شدند. فدراسیون فوتبال در قبال این باشگاه‌ها ابتدا کمی اخم کرد، سپس تشری زد و چند امتیاز ناقابل از سبد آنها کم کرد ولی چند هفته بعد رگ عاطفه‌اش باد کرد و آنها را بخشید و اصلا نه خانی آمده و نه خانی رفته.
لیگ برتر امسال هم قانون سقف بودجه داشت؛ این بار باشگاه‌ها که از برخورد فصل قبل فدراسیون فوتبال حسابی چشم‌شان ترسیده بود، نه تنها سقف را رد کردند بلکه همینطور که روی پشت بام فوتبال ایران قدم می‌زدند بال گشودند و از بام هم پریدند و پرواز کردند. یکی از مدیران پیشین یک باشگاه لیگ برتری گفت که باشگاهش حدود ۱۴۰۰ میلیارد تومان در یک سال هزینه کرده که می‌شود بیش از ۴ برابر سقف بودجه!
این بار هم فدراسیون برخورد مناسبی داشت و اعلام کرد که در فصل بعد هم قانون را با جدیت اجرا خواهد کرد. ضمانت اجرایی؟ چنین چیزی از فدراسیون فوتبال ایران نخواهید.
در لیگ برتر فوتبال ایران ۱۶ تیم حضور دارند که غالبا هزینه‌شان در طول یک فصل به ۲۰۰ میلیارد تومان هم نمی‌رسد و سقف بودجه اگر نه ۳۰۰ میلیارد که ۱۰۰۰ یا ۱۰ هزار میلیارد تومان هم بشود باز همان ۱۰۰ و ۲۰۰ میلیارد تومانی را هزینه می‌کنند که حالا می‌توانند رویش حساب کنند. سقف بودجه باید ترمز چهار، پنج باشگاه را بکشد که تخت‌گاز نروند که در همین یک کار ناکام بوده است پس اساسا چرا برای فصل جدید باز هم این بساط را راه انداخته‌اند؟
اصل حرف این است که فدراسیون فوتبال تا وقتی که عرضه و توان دادن و گرفتن حق باشگاه‌ها از سازمان لیگ و صداوسیما را ندارد، نباید به خودش اجازه بدهد که برای دخل و خرج آنها قانون بنویسد.
سهم باشگاه‌های لیگ برتری از تبلیغات محیطی چقدر است؟ سهم آنها از حق پخش تلویزیونی چه؟ چرا فدراسیون فوتبال به جای نوشتن قانون‌هایی که توان اجرای درستش را ندارد، تمرکز و توانش را روی زنده کردن این حقوق مسلم صرف نمی‌کند؟
نگران صرف هزینه‌های زیاد از بیت‌المال هستید؟ حق پخش باشگاه‌ها را زنده کنید تا آنها هم دست در جیب مردم نکنند. نگران حیف و میل منابع ملی هستید؟ سهم تیم‌ها از تبلیغات محیطی را شفاف اعلام و به آنها پرداخت کنید تا منابع عمومی دست‌نخورده بمانند. نمی‌شود پز لیگ برتر و تلاش تیم‌ها و بازیکنان را بدهید و ستاره پشت ستاره به فدراسیون تحت امرتان اضافه کنید ولی هنگام دادن حق و حقوق تیم‌ها کمیت کارتان بلنگد و بیراهه برود.
با تمام این تفاسیر، مهدی تاج می‌تواند با ارائه یک پاسخ مناسب، بخش زیادی از انتقادات این عریضه را بی‌اثر کند؛ ضمانت اجرایی فدراسیون فوتبال برای قانون سقف بودجه یا ممنوعیت افزایش بیش از ۳۰ درصد قراردادها چیست؟ آن هم در شرایطی که اسفندیارپور مدیرعامل گل‌گهر دیروز (دوشنبه) در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد که بلافاصله بعد از جلسه باشگاه‌های متمول با وزیر ورزش و جوانان و توافق بر سر ۳۰%، بعضی از این باشگاه‌ها توافق انجام شده را فراموش کردند.
تا وقتی قراردادهای لیگ برتری شفاف نیست و کسی – به جز مقامات فدراسیون و سازمان لیگ فوتبال – نمی‌داند که هر بازیکن و مربی با چه مبلغی قرارداد بسته، چگونه می‌شود چنین قانونی را اجرا کرد؟ بماند که همین افزایش ناهنجار و بی‌رویه قرارداد بازیکنان داخلی هم حاصل قوانین من‌درآوردی و اشتباه مدیران فعلی و پیشین فدراسیون فوتبال است وگرنه بازیکن ایرانی که امروز از تیم‌های ایرانی ۱۰۰ میلیارد تومان (بیش از ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار) طلب می‌کند، آیا با همین رقم می‌تواند راهی تیم‌های خارجی شود؟ اصلا هیچ تیمی نه در اروپا بلکه در همین لیگ‌های همسایه حاضر است برای این بازیکن همین مبلغ را پرداخت کند؟ شک نکنید اگر چنین بود، آن بازیکن اصلا به پیشنهاد تیم‌های ایرانی فکر هم نمی‌کرد و در چشم بر هم زدنی بلیت می‌گرفت و چمدان‌نبسته راهی می‌شد.
فدراسیون فوتبال باید یک بار برای همیشه تکلیف چند چیز را روشن کند تا هم فوتبال ایران سود ببرد، هم مردم به عنوان صاحبان اصلی فوتبال از دیدنش لذت ببرند و فکر و ذهنشان در شرایط اقتصادی فعلی درگیر اخبار حاشیه‌ای فوتبال نشود و هم رسانه‌ها به عنوان چشم ناظر مردم، به جای نقد کردن، از خوبی‌ها بگویند و قلم‌شان به جای جوهر قرمز، به رنگ سبز آغشته شود:
۱- تکلیف حق پخش تلویزیونی فوتبال ایران چه می‌شود؟
۲- سهم تیم‌ها از تبلیغات محیطی لیگ برتر چقدر است و چگونه به آنها پرداخت می‌شود؟
۳- سازوکار اجرای قانون سقف بودجه و ممنوعیت افزایش بیش از ۳۰ درصدی قرارداد بازیکنان چیست؟
۴- ضمانت اجرایی این قانون چیست و اگر مشخص شود که باشگاهی از قانون تمرد کرده به چه صورت با آن برخورد می‌شود؟
source