آیا می‌دانستید بسیاری از مشکلاتی که در محیط کار با آن‌ها روبرو هستید، از نظر قانون تخلف محسوب می‌شوند؟ متأسفانه، عدم آگاهی کارمندان از حقوق قانونی خود، باعث می‌شود تا برخی کارفرمایان از این ناآگاهی سوءاستفاده کنند. در این مطلب، به ۱۲ مورد از رایج‌ترین تخلفات کارفرمایان می‌پردازیم و به شما نشان می‌دهیم که چگونه می‌توانید از حق خود دفاع کنید. اگر احساس می‌کنید حقوق شما تضییع شده است، این مطلب را تا انتها بخوانید و برای پیگیری، از لینک شکایت از کارفرما استفاده کنید.
۱. عدم پرداخت به‌موقع یا ناقص حقوق و مزایا: یکی از ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین حقوق هر کارمند، دریافت حقوق و مزایای خود در زمان مقرر و به صورت کامل است. تأخیرهای مکرر، پرداخت حقوق کمتر از میزان توافق‌شده یا نپرداختن عیدی، سنوات و پاداش، همگی تخلف محرز محسوب می‌شوند.
۲. عدم ارائه بیمه تأمین اجتماعی یا بیمه کردن با حقوق کمتر: بیمه تأمین اجتماعی، از حداقل حقوق هر کارگر است. اگر کارفرمای شما از بیمه کردن شما خودداری می‌کند، یا شما را با حقوقی کمتر از آنچه دریافت می‌کنید بیمه کرده است (که به معنای کسری در سوابق بیمه و مزایای بازنشستگی شماست)، حق شکایت از کارفرما را دارید.
۳. اخراج غیرقانونی و بدون دلیل موجه: هیچ کارفرمایی نمی‌تواند بدون دلیل قانونی و موجه، کارمندی را اخراج کند، مگر اینکه قرارداد کار به اتمام رسیده باشد یا کارمند تخلفات جدی و اثبات‌شده‌ای داشته باشد. در صورت اخراج غیرقانونی، شما می‌توانید برای اعاده به کار یا دریافت حق و حقوق خود اقدام کنید.
۴. عدم پرداخت اضافه کاری، تعطیل‌کاری و جمعه‌کاری: اگر ساعات کاری شما بیش از میزان قانونی باشد (۴۴ ساعت در هفته) و برای اضافه کار، تعطیل‌کاری یا کار در روز جمعه (جمعه‌کاری) مبلغی جداگانه به شما پرداخت نشود، کارفرما مرتکب تخلف شده است.
۵. عدم رعایت ساعات کاری و استراحت اجباری: تحمیل ساعت کاری بیش از حد، بدون در نظر گرفتن زمان استراحت و ناهار، نه تنها باعث فرسودگی شغلی می‌شود، بلکه تخلف از قانون کار است.
۶. عدم اعطای مرخصی استحقاقی و استعلاجی: هر کارمند حق استفاده از مرخصی استحقاقی (سالی یک ماه) و مرخصی استعلاجی (در صورت بیماری) را دارد. محروم کردن کارمندان از این حق، تخلف محسوب می‌شود.
۷. عدم رعایت ایمنی و بهداشت محیط کار: کارفرما موظف است محیطی امن و سالم را برای کارمندان فراهم کند. عدم رعایت استانداردها، عدم ارائه تجهیزات ایمنی (مثل ماسک، دستکش و…) در مشاغل پرخطر، یا شرایط نامناسب بهداشتی، می‌تواند منجر به شکایت از کارفرما شود.
۸. تحمیل کارهای خارج از شرح وظایف یا توهین و آزار: تحمیل کارهایی که در شرح وظایف شغلی شما نیستند، یا توهین، تحقیر، و هرگونه آزار کلامی، روانی یا فیزیکی از سوی کارفرما یا مدیران، رفتارهای کاملاً غیرقانونی هستند.
۹. عدم بازگرداندن مدارک یا تسویه حساب کامل پس از قطع همکاری: پس از اتمام همکاری، کارفرما موظف است تمامی مدارک مربوط به شما را بازگرداند و تسویه حساب کامل (شامل حقوق، مزایا، سنوات و…) را انجام دهد. هرگونه تعلل در این زمینه، تخلف است.
۱۰. اخذ چک یا سفته بدون دلیل موجه: برخی کارفرمایان، از کارمندان خود چک یا سفته‌های ضمانتی می‌گیرند. اگر این مدارک بدون دلیل موجه قانونی (مانند عهده‌دار بودن مسئولیت مالی) و صرفاً برای جلوگیری از خروج شما از کار باشد، می‌تواند مشکل‌ساز شده و قابل پیگیری است.
۱۱. عدم صدور یا عدم ارائه کارت پایان کار یا گواهی کار: پس از اتمام همکاری، شما حق دارید یک گواهی کار یا در صورت نیاز، کارت پایان کار (در برخی مشاغل خاص) از کارفرما دریافت کنید تا سوابق شغلی شما مشخص باشد. خودداری از ارائه این مدارک، تخلف است.
۱۲. تبعیض در پرداخت حقوق یا رفتار با کارمندان: رفتار تبعیض‌آمیز بین کارمندان با شرایط شغلی مشابه، چه از نظر حقوق و مزایا و چه از نظر فرصت‌های پیشرفت، می‌تواند دلیلی برای شکایت از کارفرما باشد، البته این مورد از نظر اثبات، کمی پیچیده‌تر است.
چگونه از حق خود دفاع کنیم؟
اگر با هر یک از این تخلفات روبرو هستید، بدانید که تنها نیستید و قانون کار از شما حمایت می‌کند. اولین قدم، آگاهی از حقوق خود و جمع‌آوری مستندات لازم (مثل پیامک‌های واریز حقوق، قرارداد، فیش حقوقی، شواهد اضافه کاری و…) است.
در مرحله بعد، می‌توانید از طریق مراجع قانونی مربوطه اقدام کنید. برای ثبت شکایت از کارفرما و پیگیری حقوق خود، می‌توانید به وزارت کار و امور اجتماعی مراجعه کنید. بسیاری از این شکایات به صورت آنلاین نیز قابل ثبت هستند. همین حالا برای پیگیری حقوق از دست رفته خود اقدام کنید و اجازه ندهید حقوق شما پایمال شود.
source