سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه هویت انقلاب اسلامی در نظارت بر مصوبات و انتخابات تبلور دارد، گفت: بررسی طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی در مراحل پایانی است.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان، در برنامه تلویزیونی صف اول با مرور پیشینه تاریخی شورای نگهبان، بر نقش این نهاد در صیانت از هویت انقلاب اسلامی تأکید کرد و گفت: اگر بخواهیم سابقه شورای نگهبان را بررسی کنیم، باید به متمم قانون اساسی مشروطه و اصل دوم آن اشاره کنیم؛ اصلی که بر نظارت فقها بر مصوبات مجلس تأکید داشت. هرچند در آن مقطع این اصل فرصت اجرا پیدا نکرد، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با آسیب‌شناسی‌های لازم، این موضوع در قانون اساسی جمهوری اسلامی به‌صورت دقیق‌تری پیش‌بینی شد.
طحان‌نظیف افزود: شورای نگهبان در طول ۴۵ سال گذشته همواره پاسدار جمهوریت و اسلامیت نظام بوده است؛ این دو شاخصه، هویت انقلاب اسلامی را تشکیل می‌دهند و شورای نگهبان هم در بررسی مصوبات و هم در نظارت بر انتخابات، نسبت به این دو بُعد حساسیت دارد.
سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به ترکیب این نهاد گفت: شورای نگهبان متشکل از ۱۲ نفر است؛ شش نفر فقیه که توسط رهبر معظم انقلاب منصوب می‌شوند و شش نفر حقوقدان که رئیس قوه قضاییه به مجلس معرفی می‌کند و نمایندگان مجلس آن‌ها را انتخاب می‌کنند.
طحان‌نظیف به روند انتخاب نخستین اعضای شورای نگهبان نیز اشاره کرد و گفت: یکی از نخستین احکام انتصابی حضرت امام خمینی، مربوط به انتصاب فقهای شورای نگهبان در اسفند ۱۳۵۸ است. چند ماه بعد هم مجلس با اولین دستور کار خود، حقوقدانان شورای نگهبان را انتخاب کرد. طبق قانون اساسی، مجلس بدون شورای نگهبان رسمیت قانونی ندارد.
وی درباره چرایی تغییر اعضای شورای نگهبان هر سه سال نیز توضیح داد: دوره عضویت فقها و حقوقدانان شش سال است؛ اما برای اینکه همه اعضا هم‌زمان تغییر نکنند، قانون اساسی پیش‌بینی کرده که هر سه سال، سه نفر از فقها و سه نفر از حقوقدانان به قید قرعه خارج شوند تا ترکیب شورا به‌صورت تدریجی تغییر کند.
طحان‌نظیف در ادامه گفت: هفته گذشته نیز سه نفر از فقهای شورای نگهبان با حکم رهبر معظم انقلاب ابقا شدند. در بخش حقوقدانان هم رئیس قوه قضاییه افراد را معرفی کرد و مجلس با رأی قاطع به هر سه نفر رأی داد. جا دارد از رهبر معظم انقلاب به‌خاطر اهتمام ویژه و به‌موقع نسبت به شورای نگهبان تشکر کنم. ایشان حتی حکم اخیر را هم چند روز زودتر از موعد صادر کردند که این رویه در طول این سال‌ها همواره رعایت شده است. همچنین از رئیس قوه قضاییه و نمایندگان مجلس هم به‌خاطر همکاری دقیق و به‌موقع در این فرآیند قدردانی می‌کنم.
سخنگوی شورای نگهبان تأکید کرد: این همراهی و هماهنگی در ارکان نظام باعث شد کار شورای نگهبان حتی یک روز هم به تأخیر نیفتد و همه چیز طبق زمان‌بندی قانونی پیش برود.
طحان‌نظیف در ادامه گفت: شورای نگهبان نهادی است که در عین داشتن ماهیت حاکمیتی، مردمی‌ترین نظرات را نیز همواره مدنظر داشته و در طول سال‌های گذشته این را در عمل نشان داده است.
نقش نظارتی شورای نگهبان در مصوبات و اساسنامه‌ها
طحان‌نظیف سخنگوی شورای نگهبان در توضیح عملکرد این شورا گفت: در حوزه انتخابات، همان‌طور که مجریان باید دقت عمل داشته باشند، شورای نگهبان هم مراقبت می‌کند که حق‌الناس رعایت شود. شاید برای برخی این تصور ایجاد شود که اعضای شورا فقط در زمان انتخابات فعال‌اند، اما این‌طور نیست. شورای نگهبان در کنار وظیفه نظارت بر انتخابات، نظارت بر مصوبات را هم بر عهده دارد.
وی افزود: از ابتدای انقلاب تاکنون بیش از ۳۵۵۰ مصوبه مجلس در شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفته است. این عدد ممکن است شامل مصوبات بزرگ و کوچک، حتی شامل یک ماده واحده باشد.
طحان‌نظیف ادامه داد: علاوه بر این، شورای نگهبان اساسنامه‌هایی را که در دولت تصویب می‌شود نیز بررسی می‌کند تا مغایرتی با شرع و قانون اساسی نداشته باشد. تا امروز ۵۸۶ اساسنامه را شورای نگهبان بررسی کرده است.
سخنگوی شورای نگهبان درباره بررسی شکایت‌های مردمی از مصوبات دولت اظهار داشت: یکی از افتخارات قانون اساسی جمهوری اسلامی این است که هر شهروند می‌تواند به دیوان عدالت اداری مراجعه و نسبت به مصوبه‌ای از هیئت وزیران یا یک آیین‌نامه دولتی اعتراض کند. اگر شهروندی بگوید این مصوبه خلاف شرع است، فقهای شورای نگهبان بررسی می‌کنند. تا امروز ۱۸۷ مورد استعلام از فقهای شورای نگهبان درباره این اعتراض‌ها انجام شده و در موارد متعددی هم مصوبه‌ها ابطال شده است. حتی اگر تعداد ابطال‌ها اندک باشد، نفس این سازوکار یک نقطه قوت است.
وی درباره تعامل شورای نگهبان با دانشجویان و فضای دانشگاهی تصریح کرد: در چند نوبت دانشجویان رشته‌های مختلف و تشکل‌های سیاسی مختلف را به شورای نگهبان دعوت کرده‌ایم تا از نزدیک با روند بررسی‌ها آشنا شوند. گاهی روی یک جمله یا یک عبارت ساعت‌ها بحث می‌شود و در نهایت رأی‌گیری، ملاک عمل قرار می‌گیرد.
طحان‌نظیف با اشاره به برگزاری رقابت‌های علمی در قالب شبیه‌سازی شورای نگهبان گفت: برای آموزش دانشجویان، پنج بار هم شبیه‌سازی شورای نگهبان را در قالب رقابت علمی برگزار کرده‌ایم. دانشجویان از دانشگاه‌های مختلف می‌آیند و خود را به‌جای اعضای شورای نگهبان قرار می‌دهند؛ مصوبات یا پرونده‌های فرضی انتخاباتی را بررسی می‌کنند. این تجربه برای خود دانشجویان و برای ما بسیار ارزشمند بوده است.
روند بررسی طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه به موضوع طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی اشاره کرد و گفت: از بین مصوبات مهمی که بررسی شده، طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی یکی از برجسته‌ترین‌هاست. این طرح چندین بار به شورای نگهبان بازگشته و ما هم اشکالاتی مطرح کرده‌ایم.
وی توضیح داد: البته جنس اشکالات عمدتاً ابهام و ظرایف حقوقی بوده و نه مخالفت با اصل موضوع. گاهی دایره شمول باید دقیق‌تر شود یا عبارت‌بندی اصلاح شود. آخرین بار سه ابهام داشتیم که مجلس این ابهامات را هم برطرف کرده است. در اولین جلسه شورای نگهبان، بررسی این طرح در دستور کار قرار دارد. یادآوری می‌کنم که در دفعات اول ایرادات مفصل‌تری داشتیم، اما اکنون نزدیک به نهایی شدن هستیم و ان‌شاءالله مصوبه نهایی به زودی ابلاغ می‌شود.
طحان‌نظیف همچنین درباره برنامه‌های انتخابات آتی اظهار داشت: انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری را هم در پیش داریم. طبق برنامه، ۱۱ اردیبهشت سال آینده انتخابات برگزار خواهد شد. علاوه بر انتخابات سراسری، ما در ۵ حوزه انتخابیه نیز انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی را خواهیم داشت.
وی افزود: حوزه‌های انتخاباتی شامل تبریز، اشنویه، بوستان‌آباد، بندرعباس، یک حوزه در آذربایجان شرقی و یک حوزه هم در خراسان جنوبی است. این انتخابات‌ها به‌موقع برگزار خواهد شد و برنامه‌ریزی‌ها در حال انجام است.
فعالیت شورای نگهبان در ایام جنگ ۱۲ روزه
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه با اشاره به بررسی مصوبات اخیر مجلس در ایام جنگ دوازده روزه، تصریح کرد: مجلس در آن ایام نقش ویژه‌ای داشت و جلساتش به‌صورت منظم و مستمر برگزار شد. سه مصوبه مهم در آن دوران به شورای نگهبان ارسال شد که هر سه متناسب با شرایط جنگی بررسی شدند.
وی تأکید کرد: یکی از این مصوبات مربوط به مقابله با سوداگری و سفته‌بازی بود که همان روزها به دست ما رسید. مصوبه دوم مربوط به تعلیق برخی همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود که در شورای نگهبان بررسی و اعلام شد که از منظر حقوقی و شرعی باید دقت بیشتری در برخی مفاد آن صورت گیرد. مجلس نیز پس از توضیحات، مصوبه را اصلاح کرده و نسخه اصلاحی اکنون در دستور کار شورای نگهبان قرار دارد.
وی ادامه داد: مصوبه سوم نیز درباره ساماندهی پهپادهای غیرنظامی بود که مشابه مصوبه قبلی ابهاماتی در برخی مواد داشت و به‌زودی نظر تکمیلی مجلس برای بررسی نهایی به شورا ارسال خواهد شد.
طحان‌نظیف تأکید کرد: یکی از مصوبات هم درباره عوامل و جاسوس هایی است که با دشمن همکاری می کنند، در کل نگرانی خاصی در این زمینه وجود ندارد و شورا در چارچوب وظایف خود موضوع را دنبال می‌کند.
وی گفت: شورای نگهبان بدون هیچ الزام قانونی، مشروح مذاکرات و گزارش استدلال‌های خود درباره مصوبات را منتشر می‌کند. این روند از سال‌ها پیش آغاز شده و به شفاف‌سازی فرآیندهای نظارتی کمک کرده است.
طحان‌نظیف افزود: هر مصوبه یا اساسنامه‌ای که تبدیل به قانون می‌شود، در سامانه شورا به‌صورت مشروح و با استدلال‌های حقوقی منتشر می‌شود و حتی جزئیات رفت‌و‌برگشت‌های میان مجلس و شورا نیز به اطلاع مردم می‌رسد.
وی در حوزه انتخابات نیز به اطلاع‌رسانی مستمر درباره فرآیندها و ضوابط اشاره کرد و گفت: آنجا که مربوط به اشخاص و صلاحیت‌هاست، محدودیت‌های قانونی وجود دارد، اما درباره فرآیندها همواره تلاش شده شفافیت رعایت شود.
طحان‌نظیف یکی از مهم‌ترین ایرادات شورای نگهبان به برخی مصوبات را موضوع اصل ۸۵ قانون اساسی دانست و گفت: مجلس نمی‌تواند قانون‌گذاری را به دولت یا سایر نهادها واگذار کند؛ پاسداری از حرمت مجلس این است که قانون‌گذاری را خودش انجام دهد یا در جزئیات و ضوابط به‌صورت دقیق مشخص کند.
سخنگوی شورای نگهبان در پایان تأکید کرد: رویکرد شورای نگهبان در سال‌های اخیر تمرکز بر تعامل، شفافیت و نظارت مؤثر بوده و این مسیر با همکاری با مجلس و سایر دستگاه‌ها ادامه خواهد داشت.
source