طرح کالابرگ الکترونیک به‌عنوان یکی از ابزارهای دولت برای حمایت از معیشت خانوارها، وارد چهارمین مرحله اجرایی خود شد. سخنگوی این طرح اعلام کرد که از ۱۹ شهریور ۱۴۰۴ اعتبار مرحله چهارم به حساب سرپرستان خانوار دهک‌های اول تا سوم واریز می‌شود. بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، مشمولان تا پایان آبان ماه فرصت دارند اعتبار خود را در قالب خرید ۱۱ قلم کالای اساسی مصرف کنند.
این گزارش جامع به بررسی جزئیات مرحله چهارم، منابع تأمین اعتبار، اقلام مشمول، وضعیت دهک‌ها و نقدهای کارشناسان می‌پردازد.
جزئیات مرحله چهارم کالابرگ
زمان واریز و مهلت مصرف
-
تاریخ واریز: چهارشنبه ۱۹ شهریور ۱۴۰۴
-
مهلت مصرف: تا پایان آبان ماه
-
مشمولان: خانوارهای دهک‌های یک تا سه
اقلام مشمول طرح
۱۱ قلم کالای اساسی در سه گروه:
چه کسانی مشمول مرحله چهارم هستند؟
دهک‌های اول تا سوم
در این مرحله تمرکز بر دهک‌های کم‌درآمد است. طبق اعلام سخنگو، بیش از ۶۰ میلیون نفر از جمعیت کشور مشمول این طرح می‌شوند.
دارندگان مانده اعتبار
افرادی که از مراحل قبل هنوز اعتبار مصرف‌نشده دارند، می‌توانند آن را در این دوره نیز استفاده کنند.
منابع تأمین اعتبار مرحله چهارم
برداشت از صندوق توسعه ملی
بودجه ۱۴۰۴ و تبصره ۱۳
-
حذف سه دهک بالای یارانه‌بگیران
-
منابع مالیات بر ارزش افزوده
-
امکان جابه‌جایی در بودجه عمومی به دستور رئیس‌جمهور
چالش‌های کارشناسی
برخی کارشناسان نسبت به پایداری این منابع تردید دارند و تأکید می‌کنند که شفافیت در تأمین اعتبار باید افزایش یابد.
حذف دهک‌های پردرآمد از طرح
حذف دهک دهم
حدود ۳ میلیون نفر از لیست یارانه‌بگیران حذف شدند.
وزیر کار اعلام کرده احتمال افزایش این رقم وجود دارد.
هدف از حذف
میزان اعتبار تخصیصی
مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها خبر داد:
-
۲۷ هزار میلیارد تومان (۲۷ همت) به حساب مجری طرح واریز شده است.
-
این مبلغ برای پرداخت به هفت دهک اول کفایت می‌کند.
نقش کالابرگ در معیشت خانوارها
حمایت از سبد غذایی
شفافیت در مصرف یارانه‌ها
نقدها و چالش‌های طرح
پایداری منابع مالی
کارشناسان معتقدند اتکا به منابع موقت مانند صندوق توسعه ملی یا جابه‌جایی بودجه، نمی‌تواند راهکاری پایدار باشد.
شفافیت اجرا
ابهام در سازوکار تخصیص و میزان دقیق اعتبار، از جمله مواردی است که بارها مطرح شده است.
پوشش دهک‌ها
برخی معتقدند دهک‌های چهارم تا هفتم نیز نیازمند این حمایت هستند، زیرا فشار تورمی بر این گروه‌ها نیز قابل‌توجه است.
مقایسه با مراحل قبلی
مرحله اول تا سوم
-
تمرکز بر خانوارهای کم‌درآمد
-
محدودیت در اقلام خریداری‌شده
-
اشکالات در زیرساخت فنی و اطلاع‌رسانی
مرحله چهارم
-
افزایش تعداد مشمولان
-
رفع بخشی از مشکلات فنی
-
گسترده‌تر شدن دامنه اقلام
آینده طرح کالابرگ
چشم‌انداز کوتاه‌مدت
چشم‌انداز بلندمدت
-
نیازمند تثبیت منابع پایدار
-
احتمال تغییر در گروه‌های مشمول با توجه به وضعیت اقتصادی کشور
جمع‌بندی
مرحله چهارم کالابرگ الکترونیک فرصتی مهم برای بیش از ۶۰ میلیون نفر از خانوارهای ایرانی ایجاد کرده است تا بتوانند بخشی از نیازهای اساسی خود را تأمین کنند. هرچند چالش‌هایی مانند پایداری منابع و شفافیت وجود دارد، اما این طرح در شرایط تورمی فعلی می‌تواند نقش حیاتی در حمایت از معیشت خانوارها ایفا کند.
منابع خبری
-
خبرگزاری تسنیم
-
خبرگزاری ایسنا
-
روزنامه ایران
-
وبسایت سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها
-
پایگاه اطلاع‌رسانی دولت
source