آرمان امروز-مبینا زرندی: رهبر انقلاب اسلامی در سخنان اخیر خود بر ضرورت «فرصت‌سازی و اجماع‌سازی» در عرصه مدیریت کشور تأکید کردند. ایشان ضمن قدردانی از رؤسای سه‌گانه، تصریح کردند که این هماهنگی باید از سطح عالی به بدنه‌های پایین‌تر مدیریتی نیز تسری یابد و به جریان‌سازی در میان مدیران و تصمیم‌سازان منجر شود.
رهبر انقلاب با اشاره به شرایط کنونی کشور، این مقطع را فرصتی مهم برای ایجاد همگرایی و توافق در حوزه‌های کلیدی دانستند. به باور ایشان، اجماع و انسجام مدیریتی می‌تواند بستر لازم را برای اتخاذ تصمیم‌های مهم در عرصه سیاست داخلی و خارجی فراهم کند و دولت باید بتواند از این شرایط برای پیشبرد برنامه‌های کلان استفاده نماید.
موضوع اجماع‌سازی نه تنها در فضای سیاسی ایران بلکه در ادبیات علوم سیاسی نیز مورد توجه جدی قرار گرفته است. برای نمونه، ساموئل هانتینگتون در کتاب «سامانه سیاسی» بر اهمیت اجماع میان نخبگان تأکید کرده و آن را عاملی اساسی در کارآمدی نظام‌های سیاسی دانسته است. در ایران نیز نمونه‌های متعددی از این نوع همگرایی دیده می‌شود؛ چنان‌که شخصیت‌هایی با گرایش‌های متفاوت همچون محمدرضا باهنر، علی لاریجانی، عباس سلیمی‌نمین و چهره‌هایی چون عباس عبدی، هرچند از زاویه‌های متفاوت سخن می‌گویند، اما در نهایت به نقطه پایانی مشترکی می‌رسند. این هم‌سویی‌های غیرمنتظره نوعی «ائتلاف نانوشته» در سپهر سیاسی ایران پدید می‌آورد که در مواقع حساس به کارآمدی تصمیم‌گیری کمک می‌کند.
با این حال، کارشناسان معتقدند که شکل‌گیری اجماع به خودی خود اتفاق نمی‌افتد و نیازمند گفت‌وگو، تقویت نقاط اشتراک و توجه به پیش‌نیازهای نهادی و سیاسی است. تجربه‌های اخیر نشان می‌دهد که در برخی موضوعات مانند مذاکرات با آمریکا یا تصمیم‌های مرتبط با سیاست خارجی، اجماع کامل میان نخبگان و نیروهای سیاسی وجود نداشته است. همین عدم‌اجماع، به‌نوعی علامتی از نبود توافق کلی در بدنه سیاسی کشور محسوب می‌شود.
نمونه دیگر به مسئله فیلترینگ در فضای مجازی بازمی‌گردد. در حالی‌که بخش‌هایی از نظام سیاسی بر ضرورت اصلاح و بازنگری در سیاست‌های محدودکننده تأکید دارند، هنوز اجماع فراگیر در این باره شکل نگرفته است. از نگاه تحلیلگران، این نمونه‌ها نشان می‌دهد که علی‌رغم وجود همگرایی در سطح کلان، در برخی موضوعات اساسی هنوز هم اختلاف‌نظرها مانع از ایجاد اجماع واقعی می‌شود.
با این وجود، رهبر انقلاب بر این باورند که فرصت فعلی ــ که به دنبال شرایط پساجنگ و انسجام نسبی در جامعه پدید آمده ــ می‌تواند بستری مناسب برای حرکت به سمت اجماع‌سازی باشد. سیاست اجماع نه تنها باعث کاهش تنش‌ها می‌شود بلکه همگرایی سیاسی را تقویت می‌کند و احتمال موفقیت در پیشبرد سیاست‌ها و برنامه‌های ملی را افزایش می‌دهد.
بر اساس همین رویکرد، طرح «راه رفاه» که دولت به‌تازگی مطرح کرده است نیز در راستای تقویت اجماع در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی ارزیابی می‌شود. این طرح تلاش دارد با ایجاد نقاط اشتراک میان جریان‌های مختلف سیاسی و مدیریتی، از ظرفیت‌های همگانی برای حل مسائل کلیدی کشور بهره‌برداری کند.
در مجموع، تأکید رهبر انقلاب بر ضرورت فرصت‌سازی و اجماع‌سازی، نشان‌دهنده اهمیت این مقوله در شرایط حساس کنونی است. اگر این سیاست به‌طور جدی در بدنه مدیریتی و تصمیم‌سازی کشور دنبال شود، می‌تواند گامی اساسی در جهت ارتقای ثبات، افزایش اعتماد عمومی و موفقیت در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی باشد.
منصور حقیقت‌پور، نماینده أدوار در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با آرمان امروز باتأکید بر جایگاه قانون اساسی و مصوبات شورای عالی امنیت ملی گفت:«نظام جمهوری اسلامی دارای سیاست‌های کلان و اسناد بالادستی است. مصوبات شورای عالی امنیت ملی از چنان جایگاهی برخوردار است که هیچ وزیر، وکیل یا مسئولی حق عبور از آن را ندارد. اگر این چارچوب‌ها رعایت نشود، ما یکدستی و همبستگی لازم را در اداره کشور از دست می‌دهیم.»
او در ادامه به لزوم هماهنگی میان وزارتخانه‌ها اشاره کرد و افزود:«اقدامات دولت باید سیستمی باشد. اگر وزارت بازرگانی اقدامی انجام دهد، اما وزارت جهاد کشاورزی آمادگی نداشته باشد یا در جریان قرار نگیرد، نتیجه آن بروز اختلال در جامعه و اذیت شدن مردم است. رفتار سیستمی به دولت اجازه می‌دهد هماهنگ جلو برود؛ بدون اینکه بخشی جلو بیفتد یا بخشی عقب بماند.»
این نماینده پیشین مجلس، اجرای دقیق قوانین را نیز بخشی از رفتار سیستمی دانست:«قانون داریم، اما مشکل اصلی اجرای آن است. نمونه روشن، رانندگی در کشور است؛ هر روز تعداد زیادی خطا رخ می‌دهد، اما قانون به‌درستی اجرا نمی‌شود. در بخش مالیات هم وضع به همین شکل است؛ فرار مالیاتی گسترده است چون برخورد سیستمی وجود ندارد. در اروپا متخلفان را سیستمی از چرخه حذف می‌کنند.»
او با تأکید بر ضرورت توجه به افکار عمومی تصریح کرد:«امروز نیازمند شنیدن صدای مردم هستیم. نقطه‌نظرات آنها باید در تصمیمات اجرایی اعمال شود. اجماع‌سازی باید به‌گونه‌ای باشد که رفتارها بر مبنای سیستم و نه بر اساس سلیقه‌های فردی شکل گیرد. البته اقدامات مثبتی آغاز شده، اما باید استمرار داشته باشد تا اصلاحات به نتیجه برسد.»
حقیقت‌پور همچنین به نقش دولت در ایجاد فرصت‌های اقتصادی اشاره کرد و گفت:«وقتی فرصت‌های اقتصادی و بازرگانی ایجاد می‌شود، باید به فعالان اقتصادی امکان داده شود سهم حاکمیت را داوطلبانه بپردازند، نه با اجبار. این همان خروجی رفتار سیستمی و هماهنگی میان دستگاه‌هاست.»
او در پایان خطاب به قوه مجریه اظهار داشت:«امروز نیازمند آن هستیم که رئیس‌جمهور اندیشه سیستمی را در دولت نهادینه کند. هر وزارتخانه‌ای که از این چارچوب خارج شد، باید خطای خود را اصلاح کرده و به مسیر سیستم بازگردد. تنها با چنین رویکردی می‌توان رفاه و رضایت مردم را تضمین کرد.»
source