آرمان امروز-سرویس دیپلماسی: عصر روز ۲۴ مهرماه ۱۴۰۴، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، در نشستی رسمی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه، حضور یافت. این ملاقات، که با هیاهوی رسانه‌ای جهانی همراه بود، نه تنها پیامی مستقیم از سوی رهبری ایران را به مسکو رساند، بلکه دریچه‌ای نو به سوی افق‌های گسترده همکاری‌های استراتژیک گشود.
لاریجانی، پیامی که بر عمق دوستی و ضرورت وحدت در برابر چالش‌های جهانی تأکید داشت. پوتین، با دست‌هایی باز، از این پیام استقبال کرد و آن را نقشه راهی برای آینده مشترک توصیف نمود. اما فراتر از تشریفات، این دیدار، لایه‌های عمیق‌تری از رایزنی‌ها را در بر می‌گرفت. موضوعات دوجانبه، اقتصادی، منطقه‌ای و بین‌المللی که هر یک، همچون تاروپودی، به اهداف کلان این سفر گره خورده بودند.
هدف اصلی این سفر، بدون تردید، افزایش و تعمیق همکاری‌های نظامی میان ایران و روسیه بود. در جهانی که سایه تهدیدات خارجی بر آسمان خاورمیانه سنگینی می‌کند، دو کشور به عنوان متحد، نیازمند پیوندهای دفاعی مستحکم‌تری هستند. لاریجانی در طول گفت‌وگوها، بر ضرورت گسترش تبادل فناوری‌های پیشرفته نظامی، از جمله سیستم‌های پدافند هوایی و موشکی، تأکید ورزید.
روسیه، با تجربه غنی در تولید تسلیحات مدرن مانند اس-۴۰۰ و سوخو-۵۷، می‌تواند شریک ایدئالی برای ایران باشد. این همکاری نه تنها به تقویت توان بازدارندگی ایران در برابر تجاوزات احتمالی کمک می‌کند، بلکه به روسیه نیز اجازه می‌دهد تا بازار تسلیحاتی خود را در منطقه‌ای حساس گسترش دهد.
تصور کنید رزمایش‌های مشترک در دریای خزر، جایی که ناوهای ایرانی و روسی شانه به شانه مانور می‌دهند؛ یا مراکز آموزشی مشترک، که نیروهای دو کشور تجربیات ضدتروریستی خود را به اشتراک می‌گذارند. این افزایش همکاری نظامی، پاسخی قاطع به فشارهای برخی کشورها است که با تحریم‌ها و تهدیدها، سعی در تضعیف جبهه مقاومت دارد. پوتین، که خود قربانی تحریم‌های غربی است، با اشتیاق به این پیشنهادات پاسخ داد و پیشنهاد همکاری را مطرح کرد.
این همکاری می‌تواند هر سه ماه یک‌بار جلسه‌ای مشترک برگزار کند و پروژه‌هایی مانند تولید مشترک تجهیزات پیشرفته را پیگیری نماید.
در واقع، این سفر، نقطه عطفی در روابط نظامی دو کشور است؛ روابطی که از دوران جنگ سرد ریشه می‌گیرد و امروز، در برابر ناتو و اتحادهای ضدایرانی، به اوج خود رسیده است. با افزایش همکاری نظامی، ایران نه تنها امنیت مرزهای خود را تضمین می‌کند، بلکه به ثبات منطقه‌ای کمک شایانی می‌نماید، جایی که بی‌ثباتی در سوریه، عراق و یمن، مستقیماً بر مسکو تأثیر می‌گذارد.
اما هدف دوم این سفر، که احتمالاً با ظرافت بیشتری پیگیری شد، بهره‌گیری از نقش میانجی‌گرانه روسیه برای تسهیل گفت‌وگوهای ایران با غرب به منظور بازگرداندن امنیت پایدار به منطقه بود.
در حالی که تنش‌های هسته‌ای و تحریم‌ها، خاورمیانه را به لبه پرتگاه کشانده، روسیه – به عنوان عضوی دائم شورای امنیت سازمان ملل – می‌تواند پلی محکم میان تهران و واشنگتن باشد.
لاریجانی، با پیام دیپلماتیک، از پوتین خواست تا در مذاکرات آتی، مانند احیای برجام یا گفت‌وگوهای وین، نقش “ضامن بی‌طرف” را ایفا کند. پوتین، که روابط خود با غرب را در چارچوب “رقابت سازنده” می‌بیند، این پیشنهاد را فرصتی طلایی می داند.
روسیه پیشتر در توافق‌های مینسک و آستانه، میانجی‌گری داشته و می‌تواند الگویی مشابه برای بحران ایران ارائه دهد.
این هدف دوم، مکمل هدف اول است؛ زیرا همکاری نظامی، اهرمی برای مذاکرات موفق فراهم می‌کند و میانجی‌گری، فضایی برای توسعه اقتصادی باز می‌نماید.در ادامه رایزنی‌ها، موضوعات اقتصادی به عنوان ستون فقرات همکاری‌ها برجسته شد. لاریجانی پیشنهاد داد تا حجم تجارت دوجانبه از ۵ میلیارد دلار فعلی به ۲۰ میلیارد دلار در سه سال آینده برسد. پروژه‌هایی مانند راه‌آهن شمال-جنوب، که ایران را به دریای بالتیک متصل می‌کند، یا سرمایه‌گذاری روسی در میدان‌های گازی پارس جنوبی، از اولویت‌ها بودند.
در حوزه منطقه‌ای، دو طرف بر تقویت دیپلماسی برای سوریه توافق کردند و نقش ایران در امنیت را ستودند. در سطح بین‌المللی، مخالفت مشترک با “تحریم‌های یک‌جانبه” و حمایت از تقویت حضو ایران سازمان شانگهای، مورد تأکید قرار گرفت.
این سفر، بیش از یک ملاقات، نمادی از اراده دو دولت برای ساختن جهانی چندقطبی است. با افزایش همکاری نظامی، ایران و روسیه جبهه‌ای نفوذناپذیر می‌سازند؛ و با میانجی‌گری روسیه، امنیت به خاورمیانه بازمی‌گردد.
source