در روزهایی که فشار اقتصادی بر خانواده‌های ایرانی به اوج رسیده، نگاه‌ها بیش از هر زمان دیگری متوجه یک قشر خاص شده است: بازنشستگان. گروهی که سال‌ها در چرخه تولید و خدمات کشور نقش‌آفرینی کرده‌اند و اکنون در مرحله‌ای از زندگی قرار دارند که باید با حداقل دغدغه معیشتی روزگار بگذرانند.
شکل‌گیری دو کارزار بزرگ در میان بازنشستگان کشور، موضوع ارزش حقوق بازنشستگان را به یکی از جدی‌ترین بحث‌های اجتماعی و اقتصادی سال ۱۴۰۴ تبدیل کرده است.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ چرا یکباره موج مطالبه‌گری شکل گرفت؟
افزایش مداوم قیمت کالاهای اساسی، رشد اجاره‌بها، هزینه‌های درمانی و کاهش توان خرید، باعث شده است که بسیاری از بازنشستگان احساس کنند فاصله معناداری میان حقوق دریافتی و هزینه واقعی زندگی شکل گرفته است. همین احساس مشترک، زمینه‌ساز شکل‌گیری کارزارهای سراسری شده است.
در هفته‌های گذشته، دو حرکت سازمان‌یافته از سوی بازنشستگان کشوری، لشکری و سایر صندوق‌ها شکل گرفته که هدف مشترک آن‌ها، بازنگری در سیاست‌های افزایش حقوق بوده است.
ارزش حقوق بازنشستگان و کارزار اول؛ مطالبه افزایش فوری از آذر ۱۴۰۴
نخستین کارزار، با محوریت درخواست افزایش فوری حقوق بازنشستگان از آذرماه ۱۴۰۴ آغاز شد.
این حرکت، با انتشار نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور، رئیس مجلس، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سایر نهادهای ذی‌ربط، به‌صورت رسمی آغاز شد.
در متن این نامه تأکید شده است که:
-
هزینه‌های زندگی از ابتدای سال تاکنون حداقل دو برابر شده است.
-
اما حقوق بازنشستگان بدون تغییر محسوس باقی مانده است.
-
طرح همسان‌سازی حقوق نیز نتوانسته تأثیر واقعی بر قدرت خرید داشته باشد.
این بیانیه، بار دیگر مفهومی به نام ارزش حقوق بازنشستگان را در مرکز توجه رسانه‌ها و افکار عمومی قرار داد.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ واقعیت تلخ هزینه‌های زندگی
یکی از محورهای مهم کارزار اول، اشاره به افزایش هزینه‌های درمانی و مراقبت‌های پزشکی است. بازنشستگان در این بیانیه عنوان کرده‌اند:
-
هزینه داروهای تخصصی
-
هزینه‌های بستری
-
فشار ناشی از کهولت سن
-
و نیاز به حمایت از فرزندان در آستانه ازدواج
همگی از عواملی هستند که قدرت خرید آن‌ها را به‌شدت کاهش داده‌اند.
در چنین شرایطی، بحث ارزش حقوق بازنشستگان دیگر فقط یک انتقاد نیست، بلکه تبدیل به یک مطالبه اجتماعی فراگیر شده است.
ارزش حقوق بازنشستگان و هشتگ‌های مطالبه‌گر
این کارزار از ۲۱ آبان ۱۴۰۴ آغاز شده و تا ۱۸ فروردین ۱۴۰۵ ادامه خواهد داشت.
هشتگ رسمی این حرکت:
#افزایش_حقوق_بازنشستگان
است که به سرعت در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت و هزاران بازنشسته و خانواده‌های آن‌ها به آن پیوستند.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ کارزار دوم و مطالبه افزایش ۷۰ درصدی
همزمان با کارزار اول، حرکت گسترده‌تری نیز شکل گرفت؛ کارزاری با عنوان:
«افزایش ۷۰ درصدی حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۵»
بر اساس اعلام برگزارکنندگان این کارزار:
-
بیش از ۳۱ هزار نفر آن را امضا کرده‌اند.
-
این حرکت نه به‌عنوان امتیازخواهی، بلکه به‌عنوان جبران افت شدید قدرت خرید معرفی شده است.
در متن این بیانیه آمده است که حقوق فعلی هیچ تناسبی با هزینه‌های واقعی زندگی ندارد و این مسیر باید به‌صورت بنیادین اصلاح شود.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ بررسی پیشینه افزایش‌ها در سال‌های گذشته
نگاهی به آمارهای رسمی نشان می‌دهد:
-
در سال جاری، حقوق بازنشستگان کشوری حدود ۲۰ درصد افزایش یافته است.
-
در دهه گذشته، میانگین افزایش‌ها عمدتاً بین ۱۵ تا ۲۵ درصد بوده است.
بازنشستگان و کارشناسان اقتصادی معتقدند این ارقام، هیچ‌گاه نتوانسته مانع کاهش شدید قدرت خرید شود. همین موضوع باعث شده که بحث ارزش حقوق بازنشستگان وارد مرحله‌ای تازه شود.
ارزش حقوق بازنشستگان و موضوع واریز ۱۳ میلیون تومانی
در کنار این مطالبه‌گری‌ها، برخی اخبار از واریزهای قابل توجه برای بخشی از بازنشستگان منتشر شده است.
اگرچه این پرداخت‌ها به معنای افزایش رسمی حقوق نیست، اما نشان‌دهنده این است که دولت برای کاهش فشار معیشتی، ناچار به پرداخت‌های حمایتی مقطعی شده است.
با این حال، پاسخ اصلی بازنشستگان روشن است:
راه‌حل پایدار، نه در پرداخت‌های مقطعی، بلکه در اصلاح ساختار حقوقی و ترمیم واقعی ارزش حقوق بازنشستگان است.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ نقش لایحه بودجه ۱۴۰۵
یکی از نقاط حساس این پرونده، لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ است.
اکنون تمام نگاه‌ها به تصمیم دولت و مجلس دوخته شده است.
بازنشستگان در بیانیه‌های خود اعلام کرده‌اند:افزایش ۷۰ درصدی حقوق، نه یک مطالبه افراطی، بلکه ضرورتی برای حفظ کرامت انسانی است.
تصمیمات بودجه‌ای دولت در ماه‌های آینده، نقش تعیین‌کننده‌ای در آینده ارزش حقوق بازنشستگان خواهد داشت.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ فشار تورم و کاهش ارزش پول ملی
ترکیب سه عامل مهم، وضعیت معیشتی بازنشستگان را دشوار کرده است:
-
تورم بالا
-
افزایش هزینه‌های درمانی
-
کاهش ارزش پول ملی
این سه عامل، به‌طور مستقیم بر ارزش واقعی حقوق بازنشستگان اثر منفی گذاشته‌اند. حتی اگر حقوق به‌صورت اسمی افزایش یابد، بدون کنترل تورم، تأثیر ملموسی در زندگی بازنشستگان ایجاد نخواهد شد.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ تحلیل کارشناسان اقتصادی
برخی کارشناسان معتقدند:
-
نظام حقوق و دستمزد بازنشستگان نیازمند بازنگری ساختاری است.
-
افزایش‌های موقتی، راه‌حل بلندمدت نیستند.
-
باید شاخص‌هایی مانند هزینه سبد معیشت به‌صورت واقعی در محاسبات لحاظ شود.
بدون این اصلاحات، شکاف میان هزینه زندگی و ارزش حقوق بازنشستگان همچنان عمیق‌تر خواهد شد.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ مطالبات اصلی بازنشستگان چیست؟
مرور بیانیه‌ها و کارزارها نشان می‌دهد مطالبات اصلی عبارتند از:
افزایش واقعی حقوق متناسب با تورم
اصلاح عملکرد صندوق‌های بازنشستگی
تقویت بیمه درمان تکمیلی
حفظ کرامت اجتماعی بازنشستگان
همگی این موارد، به‌نوعی به مفهوم ارزش حقوق بازنشستگان مرتبط است.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ واکنش دولت تاکنون چه بوده است؟
تا این لحظه، واکنش دولت محتاطانه بوده است.
مسئولان اعلام کرده‌اند که:
-
منابع مالی کشور محدود است
-
هرگونه افزایش حقوق باید در چارچوب بودجه بررسی شود
-
تصمیم نهایی در ماه‌های آینده اعلام خواهد شد
اما حجم اعتراضات و امضاهای ثبت‌شده نشان می‌دهد که فشار اجتماعی برای تغییر جدی بسیار بالا رفته است.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ آینده چه سناریوهایی پیش روست؟
سه سناریوی محتمل برای سال ۱۴۰۵ وجود دارد:
-
افزایش محدود و تدریجی حقوق
-
افزایش قابل توجه اما مرحله‌ای
-
اعمال اصلاحات ساختاری در نظام پرداخت‌ها
سرنوشت نهایی ارزش حقوق بازنشستگان به انتخاب یکی از این مسیرها بستگی دارد.
ارزش حقوق بازنشستگان؛ جمع‌بندی گزارش فردانیوز
آنچه امروز در جامعه بازنشستگان ایران در حال رخ دادن است، فراتر از یک مطالبه ساده است. این یک جنبش اجتماعی برای احیای کرامت اقتصادی است.
کارزارهای گسترده، نامه‌های رسمی، امضاهای چند ده‌هزار نفری و فشار رسانه‌ای، همگی نشان می‌دهد که ارزش حقوق بازنشستگان به یک مسئله ملی تبدیل شده است.
اکنون توپ در زمین دولت و مجلس است؛ تصمیم آن‌ها نه‌تنها وضعیت معیشتی بازنشستگان، بلکه سطح اعتماد اجتماعی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
source