تحلیل یک استاد ارشد دانشگاه از همایش ملی «وضعیت اجتماعی ایران» «آرمان امروز» گزارش میدهد
آرمان امروز – محمد زاهدی اصل / استاد بازنشسته مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی : دومین همایش ملی وضعیت اجتماعی ایران با محوریت سازمان امور اجتماعی کشور و دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی با مشارکت گسترده صاحبنظران، پژوهشگران، اهالی علوم اجتماعی و نهادهای مرتبط در تاریخ پنجم و ششم آبان ماه برگزار شد و موضوعهای شایان توجه و مهمی نظیر: «چیستی وضعیت اجتماعی ایران»، «انسجام و همبستگی ملی»، «امنیت اجتماعی»، «نارضایتیها و اعتراضات اجتماعی»، «ظهور طبقه نو کیسه»، «کانونهای بالقوه منازعات اجتماعی متأثر از مسائل زیست محیطی»، «پیامدهای اجتماعی نوسانات اقتصادی»، «شاخص فلاکت و تأثیر آن بر جرایم اجتماعی»، «تورم و دو قطبی شدن جامعه»، «هوش مصنوعی و اثرات اجتماعی آن»، «وضعیت سالمندان در بستر تغییرات ساختار خانواده»، «نقد و بررسی برنامه کشوری پیشگیری از خودکشی»، «بررسی انتقادی سیاستهای مهاجرتی در قبال اتباع خارجی»، «زنان به مثابه پیشران تغییرات اجتماعی در ایران»، «مسأله اعتیاد و سیاستهای اجتماعی مربوط به آن»، «نقد و ارزیابی نظام سنجش وضعیت اجتماعی ایران» و بالاخره «امر اجتماعی در میدان قانونگذاری» در قالب ۱۶ نشست تخصصی مورد بحث و بررسی قرار گرفت کهامید است خروجی این تلاشهای علمی در قالب پیشنهادهای سیاستی به دولت و سازمانهای مرتبط در شفافسازی وضعیت اجتماعی و حساسسازی نهادها، سازمانها و مسئولان ذیربط نسبت به شرایط خطرناک فعلی کشورمان مؤثر واقع شود. تلاشهای انجام شده در همایش مذکور حاکی از دغدغهمندی توأم با نگرانی بسیاری ازاندیشمندان و دانشگاهیان کشورمان بود، گفتگوها و مقالههای مطرح شده به روشنی نشان میداد که ناترازیهای فراگیر در حوزههای مختلف به درجهای رسیده است که عرصه زندگی را برای بخش قابل توجهی از شهروندان کشورمان تنگ کرده است و حقیقتاً صبوری مردمان ایران زمین در مقابل این مشکلات طاقتفرسا مثال زدنی است و اگرچنین شرایطی در هر کشور دیگری بود بدون تردید منجر به اعتراضات و اتفاقات بزرگی میشد که نمونههای به مراتب محدودتر از وضعیت فعلی را در سالهای اخیر در بعضی از کشورها شاهد بودهایم. در دوماه گذشته، رئیس جمهور محترم، مواردی را در خصوص وضعیت اجتماعی کشور مطرح کردهاند که به برخی از آنها اشاره میشود:
۲۷ مهرماه: مقررات اقتصادی فشارآور بر زندگی مردم اصلاح شود
۲۶ مهر: هیچکس بدون شایستگی و توانمندی لازم به مسئولیت گمارده نشود
۲۴ مهر: بسیاری از رفتارها و اقدامات در کشور عملاً ناعادلانه است
۲۲ مهر: به دنبال رفع مشکلات مردم بر مبنای عدالت باشیم
۱۲ مهر: نارضایتی مردم پذیرفتنی نیست باید پاسخگو باشیم
۶ آبان: همه برای غلبه بر مشکلات، متحد و یک صدا باشیم
۱۱ آبان: موانع را از سر راه سرمایهگذاران و بخش خصوصی برداریم
۲۴ آبان: باید اختلافات را کنار بگذاریم و در چهارچوب قانون حرکت کنیم
۲۵ آبان: باید با مدیریت جهادی عملی بر مشکلات غلبه کنیم ۲۶ آبان: حل ناترازیها یکی ازاصلیترین و حیاتیترین مسائل کشور است
تعمق در نمونههای فوق به روشنی نشان دهندهاندیشههای توأم با صراحت و صداقت رئیس جمهور محترم است آن هم در شانزدهمین ماه از پذیرش مسئولیت خطیر ریاست قوه مجریه.
پرسش اصلی این است، علی رغم اینکه بسیاری از مواضع و بیانات رئیس جمهور درست و به حق میباشد مسئولیت اقدام در خصوصایدههای مذکور با کیست؟ به خصوص اینکه اکثریت قریب به اتفاق مصادیق مذکور، جنبه اجرایی داشته و به موجب قانون اساسی چنین مسئولیتی به عهده رئیس قوه مجریه یعنی رئیس جمهور است درحالیکه بخش قابل توجهی از افعال به کار رفته در بیاناتایشان حاکی از این است که گویا مدیران و مسئولان دیگری باید در این قبیل از امور اقدامکننده باشند!. رئیس جمهور گرامی توجه داشته باشند که مردم صبور و مظلوم کشورمان در انتظار اقدام عملی، آن هم با گذشت قریب به یک و نیم سال از دوره مسئولیتایشان هستند و این قبیل بیانات به مثابه روش گفتار درمانی است و چنین شیوهای در دولتهای گذشته نیز گره گشا نبوده است.
به عنوان عضو کوچکی از خانواده بزرگ اصحاب علوم اجتماعی کشور باید با نهایت تواضع توأم با درد و اندوه عرض کنم که با عنایت به خروجی همایش مورد اشاره، وضعیت کشورمان در ابعاد مختلف نه تنها خوب نیست بلکه با عنایت به ثروت چشمگیر مادی و معنوی کشور، بسیار تأسف بار است. علمای اجتماعی و جامعهشناسان سیاسی معتقدند که یکی از تهدیدهای جدی برای نظام سیاسی هر کشوری تحلیل دهکهای متوسط جامعه و میل کردن آنها به سوی دهکهای پایین است و معنای همه فهم آن این است که جامعه به شدت در حال دو قطبی شدن است و اکثریت متلقی از معیشت حداقلی محروم و اقلیت بسیار کوچکی صاحب همه چیز! ومتأسفانه جامعه امروز ایران به سرعت به چنین بحرانی نزدیک میشود.
بخش قابل توجهی از مردم بهرغم همه کاستیها و مشکلات، به صورت شگفتانگیزی و باامیدهای فراوان به صداقت، صراحت و شجاعت آقای پزشکیان رای دادند که در سایه این ویژگیها اتفاقات مهم و مثبتی در عرصههای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و حتی امنیتی رخ دهد. تورم ۱۶ ماه گذشته در تاریخ کشورمان بیسابقه بوده و در برخی اقلام و کالای اساسی به بیش از سیصد درصد نیز رسیده است و چنین وضعیتی برازنده کشورمان نیست. شعار انسجام، همبستگی و اتحاد همراه با به کارگیری و یا تداوم خدمت بخش قابل توجهی از مدیران متعلق به جبهه پایداری نه تنها ختم به خیر و ایجاد تفاهم و همدلی نشد بلکه کارشکنیها و چوب لای چرخ گذاشتنها آشکارتر و شدیدتر نیز گردید به گونهای که زمینه را برای جدا شدن برخی از یاران و همراهان دلسوز از مجموعه دولت فراهم کرده است تأسفبارتر اینکه رئیس محترم دولت علیرغم شعار مهم کوچکسازی دولت، معاونت جدیدی را در حوزه خودشان ایجاد و فرد نه چندان مرتبتی را نیز برای چنین مسئولیتی برگزیدهاند. با استناد به قانون اساسی، رئیس جمهور علاوه بر مدیریت ارشد اجرایی کشور، مسئولیت اجرای قانون اساسی و مراقبت از اصول آن را نیز بر عهده دارند و لذا در شرایط خطیر فعلی کشور انتظار و در عین حال درخواست از جناب دکتر پزشکیان این است که درمانگر عملی بیماریهای اجتماعی کشورمان باشند و با اطمینان به پشتیبانی بخش قابل توجهی از فرزندان غیور وطن، موانع، محدودیتها و کارشکنیها را صادقانه با مردم مطرح کنند و باتجدید نظر نسبت به برخی ابقاءها وانتصابها به ویژه در خصوص تیم اقتصادی و سیاسی، امید به اصلاح را در دل ملت شریف به ویژه جوانان کشورمان احیا کنند.
source