«آرمان امروز» در گفت وگو با اردشیر گرواند، جامعه شناس بررسی کرد ؛
آرمان امروز- رها معیری: تقریبا هر روز شاهد انتشار اخباری در رابطه با تجمعات صنفی و اعتراضات مدنی در شهرهای کشور هستیم و در این رابطه تفاوت سنی برای برگزاری این تجمعات در خیابان‌ها وجود ندارد و تقریبا در طول هفته بسیاری از افراد سالخورده و بازنشسته یا جوان جویای کار و کارمند قردادی دولت و کسبه در سرما و گرما برای احقاق حقوشان در خیابان فریاد می‌زنند. همین دیروز بود که در سرمای تهران، گروهی از کسبه بازار مولوی در اعتراض به وضعیت کار و فشارهای وارده بر آنها از طرف تعزیرات، مغازه‌های خود را بسته و تجمع کردند. تجمع فرهنگیان برای افزایش حقوق براساس تورم و اجرای درست قانون رتبه بندی، عمری بیش از ۲۰ سال دارد و از دوران ریاست جمهوری خاتمی این تجمعات صنفی و اعتراضات مدنی آغاز شده و به دولت پزشکیان رسیده. بازنشستگان نیز از اواخر دولت احمدی نژاد و اوایل دولت روحانی، تقریبا هر هفته برای افزایش حقوق و دستمزد در خیابان‌های شهرهای مختلف فریاد می زنند. تجمعات صنفی پرستاران نیز از دوران کرونا افزایش داشته و در چند سال اخیر به اوج خود رسیده است. این تجمعات تقریبا پررنگ‌ترین، تجمعات صنفی و اعتراضات مدنی در کشور ما هستند و بماند که در طول سال چندین تجمع کارگران صنایع، کسبه، کارمندان دولت، هواداران فوتبال، تعاونی‌های مسکن و… به بهانه‌های مختلف برگزار می‌شود.
تورم سال‌هاست که متهم ردیف اول است
سوال اینجاست که چرا برخی از این اعتراض‌ها عمرشان به بیش از دو دهه و برسر یک موضوع رسیده است؟ آیا گوش شنوایی برای رفع مشکل آنها در هیچ کدام از دولت‌ها وجود نداشته؟ آیا زمان آن نرسیده که یکبار به حرف مردمی که حقشان را طلب می کنند، شنید و پاسخی به مطالبات آنها داد؟. اگر این مطالبات غیر منطقی و غیر قانونی است، چرا مسئولان در رسانه‌ها این موضوع را شفافسازی نمی کنند؟ عمر برخی از این سوالات به بیش از ۴ دهه در کشور می رسد، آن هم در شرایطی که عمر بسیاری از افرادی که در پی احقاق حقشان هستند، در خیابان ها و با فریاد سپری شده است. در این رابطه اردشیر گراوند، جامعه شناس در گفت‌وگو با «آرمان امروز» می گوید: «تجمعات صنفی و اعتراضات مدنی تنها معلول یک «علت» بزرگ در جامعه ایرانی است و تا زمانی که علت اصلی، یعنی تورم شدید در جامعه مهار نشود، این اعتراضات و تجمعات صنفی همچنان پابرجاست. شما ببینید که بازنشسته های تامین اجتماعی سال‌هاست که بر سر چه موضوعی اعتراض دارند؟ آنها از سال ۹۷ که دلار حدود هفت هزارتومان بود درخواست افزایش حقوقشان براساس افزایش نرخ توروم داشتند و تا امروز که دلار به حدود ۹۰ هزارتومان رسیده، هنوز این افزایش حقوق محقق نشده و تورم همچنان نرخ صعودی دارد و این امر باعث شده که مستمری و حقوقشان فقط یک هفته سفره شان را پرکند. در این شرایط طبیعی است که آنها هرسال به خیابان بیایند، چون علت اصلی همچنان پابرجاست و خواسته اصلی‌شان برطرف نشده است. متاسفانه سیستم عریض و طویل ادارای ما فقط این روزها به دنبال پرداخت حقوق کارمندانشان است و قادر نیستند که مشکلات دیگر بخش ها را برطرف کنند.»
طولانی شدن اعتراضات مدنی، نشانه پویایی جامعه؟
به باور برخی از کارشناسان، عدم وجود یک جریان گفت‌وگو محور در کشور، سبب شده که این اعتراضات مدنی بدون اجابت و قانع کردن مردم و افکار عمومی همچنان برگزار شود. هرچند که بسیاری از کارشناسان وجود این نوع اعتراضات مدنی را نشانی پویایی جامعه، دموکراسی می دانند و معتقدند که هیچ جامعه ای با سکوت اجتماعی پیشرفت نخواهد کرد، اما طولانی شدن این اعتراضات مدنی و تجمعات صنفی و عدم پاسخگویی، هیچ نشانی از دموکراسی و پویایی در جامعه ما ندارد. در حقیقت اعتراضات صنفی و مدنی زمانی در یک جامعه شکل می گیرد، که افراد بی توجهی به خواسته ها و مطالباتشان را شاهد هستند و راهی دیگر به جز فریاد زدن در خیابان در مقابل ساختمان دستگاه های ناظر همچون قوه قضائیه یا وزارتخانه های مربوطه نمی بینند. با این حال گراوند باور دارد که دستگاه های دولتی، اتفاقا صدای معترضان را به خوبی می‌شنوند، اما قادر نیستند کار دیگری به جز خنده یا لبخند به آنها بزنند، و می‌افزاید: این موضوع در کشور نیز دیده می شود و زمانی که ما از مشکلات جوک می سازیم، نشان از بی تفاوتی ما نسبت به دیگر بخش های جامعه دارد. در حالی که همان مسئول یا کارمندی که به مطالبات بازنشسته ها و دیگر صنوف بی توجه است، باید چند سال بعد به خودش نیز به خیابان بیاید و برای احقاق حقوقش فریاد بزند، چون او نیز بازنشسته خواهد شد و مشکلات همچنان با بی تفاوتی او پابرجاست.
دولت چهاردهم، نظام مداخله‌گر باشد
در دولت چهاردهم به نظر می رسد صداقت، شفافیت و توجه به حکمرانی عدالت محور سه ویژگی مهم و عملیاتی رییس جمهور پزشکیان در برابر مردم بوده که وی را از دیگر روسای جمهوری که از این موضوعات سخن می گفتند متمایز کرده است و در این راه اصناف مختلف، توقع توجه به این مسائل دارند. این جامعه شناس براین باور است که «مسعود پزشکیان پیش از ریاست جمهوری، وعده شفافیت و نظام پاسخگویی داد و در این راه و در طول شش ماه گذشته اقداماتی را نیز انجام داده» و در ادامه گفته هایش می افزاید: «ما تا زمانی که نظام پاسخگویی، شفاف سازی در ادارات و وزارتخانه ها، و نظام مداخله‌گر نداشته باشیم، وضعیت هر روز بدتر می شود و این تنها وظیفه دولت نیست، بلکه نیازمند توجه حاکمیت به مشکلات کشور است. به عنوان مثال چند روز پیش یک فیش حقوقی ۲۰۰ میلیون تومانی از روسای پتروشیمی منتشر شد و شما ببینید که چه وضعیت روانی در جامعه ایجاد کرد. اینکه مردم به خیابان ها می آیند، باید حکومت پای کار بیاید و دولت در این راه شفافسازی کند، اعتراضات صنفی نشان پویایی جامعه است، اما به شرطی که حرف آنها شنیده شود و مشکلشان برطرف شود، اما وقتی مشکل همچنان پابرجا باشد، این اعتراضات نشان پویایی نیست، بلکه دمل چرکینی هست که هر روز سرباز می کند.»
source