«آرمان امروز» همزمان با روز درختکاری بررسی می‌کند؛
آرمان امروز: «مجازات‌های سبز» نوع بدیعی از مجازات‌ها هستند که در رای‌های صادره از سوی بسیاری از قضات دیده می‌شوند. در قانون مجازات‌اسلامی مصوب سال ۹۲ در فصل نهم مبحث مجازات های جایگزی حبس مورد توجه قرار گرفته است. در این فصل به مشخصات جرایم واجدالشرایط برای اعمال این گونه مجازات اشاره شده و در ماده ۷۹ این قانون بیان شده که آیین‌نامه اجرایی نحوه تعیین مجازات های جایگزین توسط وزارت کشور و دادگستری تهیه و توسط رئیس قوه‌قضائیه تایید خواهد شد که این امر در شهریور سال ۹۳ رخ داد و آیین نامه اجرایی این ماده مهم تهیه و تصویب شد. در این راستا برخی از محکومان مجازات حبس به مجازات‌های جایگزینی مانند امور آموزشی، بهداشتی و درمانی، فنی و حرفه‌ای، خدماتی، کارگری، کشاورزی، دامپروری محکوم می‌شوند.
زندان همواره آسیب‌های اجتماعی بسیاری را برای مجرمان به ویژه آنانی که برای اولین بار طعم گس و تلخ ورود به زندان را تجربه می‌کنند، به همراه می‌آورد. در سال‌های اخیر ورود بسیار افراد به زندان مشکلات بسیاری را از نظر مالی و معنوی برای سازمان زندان‌ها پدید آورد و مشکلات پدید آمده و همچنین آسیب‌های‌اجتماعی ناشی از ورود به زندان قانون‌گذاران را به فکر مجازات‌های جایگزین انداخت. براساس قانون مرتکبان جرائم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آنها ۹۱ روز تا شش ماه حبس است، جای حبس به مجازات جایگزین حبس محکوم می‌شوند. البته استفاده از این مقررات برای مجرمان و محکومانی است که سابقه کیفری ندارند یا از سابقه کیفری آنها بیشتر از پنج سال نگذشته است. یک حقوقدان در گفت‌وگو با «آرمان امروز» با تاکید بر آنکه «مجازات‌های سبز» بر بهبود وضعیت محیط‌زیست تاثیر مستقیم دارد می‌گوید: طرح مجازات‌های‌جایگزین دو سال گذشته به تصویب رسید و براساس آن پیش‌بینی شد تا قضات بتوانند از مجازات‌های‌جایگزین استفاده کنند و این مجازات‌های جایگزین در راستای سیاست حبس‌زدایی بود. مصطفی ترک‌همدانی می‌افزاید: ورود محکومان به زندان خانواده‌های زندانیان را درگیر مشکلات و زحمات فراوان کرده و معضلات اجتماعی فراوانی را نیز برای فرد زندانی ایجاد می‌کند و برای او سودی ندارد.
او خاطرنشان می‌کند: قضات در ارتباط با مجازات برخی مجرمان دست به ابتکار عمل‌هایی زدند. به عنوان مثال در حوزه محیط‌زیست دست به صدور احکامی مانند نگارش مطالب مربوط به محیط‌زیست، ارائه مقالات، کاشت درخت، نگهداری از فضای پیرامونی زیست‌محیطی، مرتع داری یا محافظت از حیوانات‌وحشی در منطقه‌ای حفاظت شده زدند و این موارد به عنوان مجازات برای مجرمان اعمال شد و بسیار نیز مورد استقبال قرار گرفتند. ترک همدانی می‌افزاید: قضات معمولا در حوزه عمل مجرمانه مجازات‌های جایگزین آن را قرار می‌دهند. به عنوان مثال شخصی درختان را در منطقه ای از میان برده است و قاضی در همان حوزه درختکاری احکام متناسب را صادر می‌کند یا فردی محیط‌زیست را به هر شکل آلوده می‌کند و قاضی به او حکم پاکیزه‌سازی محدود‌ه‌ای از محیط‌زیست را می دهد. او تاکید می‌کند: اگر فردی کسی را بیازارد قاضی در توضیح دفع‌خصومت رای خود را صادر می‌کند که حکم او جزو مجازات‌های‌سبز نیست.
بنابراین مجرمان محیط‌زیستی در حوزه محیط‌زیست دست به اقدامات مثبتی می‌زنند و در نهایت به احیای وضعیت محیط‌زیست کمک می‌کنند. تاکنون فعالان محیط‌زیستی و همچنین فعالان قانونی از طرح مجازات‌های‌سبز استقبال کردند و در رای قضات نیز به این ابتکار عمل دقت شده و از آن استقبال و استفاده کردند. ترک‌همدانی می‌افزاید: جرائم غیرعمد مربوط به ضرب و جرح، آسیب بدنی یا قتل است، با این اوصاف اگر جرم غیرعمد باشد به طور مثال فرد در هنگام رانندگی نتوانسته الزامات‌دولتی را رعایت کند و ورود ممنوع آمده یا سرعت غیرمجاز داشته در نهایت منجر به یک حادثه‌بدنی علیه فرد دیگری شده است. آن فرد را باید مجازات شود و مجازات او زندان و حبس است. گاهی نیز به زندانیان به دلیل استفاده از خدمات و مشوق‌های زندان پیشنهاد اقدامات دوستدار محیط‌زیستی می‌دهند، البته اجباری برای این انجام این اقدامات برای آنها وجود ندارد. برخی از آنها این پیشنهاد را می‌پذیرند و خدمات قابل‌توجهی را در زمینه احیای محیط‌زیست انجام می‌دهند. او می‌گوید: مجازات جرائم غیرعمد معمولا پرداخت دیه اندک است، اما از اقداماتی مانند کاشت درخت یا اقدامات محیط‌زیستی می‌توان به عنوان مشوق‌های زندانی یا کاهش مدت‌حبس استفاده کرد. در واقع قاضی با هماهنگی رئیس زندان یا دادگستری پیشنهاد می‌دهد که اگر فردی نیازمند استفاده بیشتر از خدمات زندان یا آنکه علاقه‌مند به حضور در فعالیت‌ها دوستدار محیط‌زیست است در این امور شرکت کند و مشمول مجازات‌های‌سبز شود و زندانیان موافق اینگونه اقدامات را انجام می‌دهند.
source