حمله موشکی سهشنبه گذشته ایران به اسرائیل، نه واکنشی شتابزده، بلکه اقدامی بر مبنای محاسبات پیچیده در تهران است.
نشریه آمریکایی فارین پالیسی در تحلیلی نوشت: ایران روز اول اکتبر، برای بار دوم در سال جاری، حدود ۲۰۰ موشک بالستیک به اسرائیل شلیک کرد. اما این بار حمله توسط موشکهای پیشرفتهتر و بدون هشدار انجام صادر شد. حمله مذکور علامتی مبنی بر اراده و توانایی ایران برای حمله به اسرائیل فرستاد و توانست در سامانههای دفاعی رخنه کند.
این عملیات موشکی، یک نقطه عطف در جنگ یک سال گذشته غزه و امنیت و ثبات منطقه محسوب میشود. اما چرا مقامات ایرانی تصمیم گرفتند این چنین بیپروایانه با اسرائیل مقابله کنند و چقدر محتمل است که پس از این، اقدامات بیشتری انجام دهند؟
مهمترین علت این عملیات، تلافی حملات اسرائیل، یعنی ترور رهبر حماس، اسماعیل هنیه در تهران و ترور رهبر حزبالله لبنان، و عباس نیلفروشان از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران بود. تهران علاوه بر این تلافی، احتمالا امیدوار است که یک اقدام بازدارنده در برابر اسرائیل پس از عملیاتهای اخیر اسرائیل در لبنان انجام دهد. اما این عملیات انتقامی، یک ریسک خطرناک است چرا که احتمالا با انتقام شدید اسرائیل، اقدامات متقابل وارد مارپیچی پرهزینه شده و به درگیری کامل منتهی خواهد شد.
ایران، جنگ اسرائیل و حماس در غزه را فرصتی برای بازگشت موضوع فلسطین به موضوع کانونی منطقه میبیند. واکنشهای منطقهای و جهانی به جنگ، به سرعت به معضلی دیپلماتیک برای اسرائیل تبدیل شد. از زمان حمله حماس در 7 اکتبر، تهران و متحدانش موسوم به محور مقاومت، به دنبال تعمیق این معضل و در عین حال اجتناب از یک جنگ منطقهای گسترده بودند. اما در مقابل، اسرائیل میخواهد با گسترش جنگ و قرار دادن ایران و ایالات متحده در مسیر تقابل به این سردرگمی پایان دهد. ایالات متحده برای حمایت از اسرائیل در برابر حملات ایران و حزبالله حضور نظامی خود در خاورمیانه را افزایش داده است.
حمله شدید اسرائیل به حزبالله که با انفجار صدها پیجر آغاز شد و با ترور سید حسن نصرالله به اوج خود رسید، برای نمایش موضع برتر بود و ایران نمیتواند اجازه دهد که این تصویر بدون چالش باقی بماند. عملیات موشکی سهشنبه گذشته ایران، یک حرکت پرریسک بود اما نه واکنشی شتاب زده و بدون محاسبه، بلکه نشانگر محاسبات پیچیدهتر در تهران است. ایران میخواست نشان دهد که از جسارت و توانایی حمله به اسرائیل برخوردار است و در عین حال، تنها کشور در خاورمیانه است که مصمم به مقابله رو در رو با اسرائیل است.
پاسخ ایران به حمله اسرائیل به سفارتش در دمشق در ماهآوریل، تلآویو را از افزایش بیشتر تنش و اقدامات بعدیاش از جمله ترور هنیه و نصرالله باز نداشت. حمله موشکی اخیر نیز بعید است به صورت قطعی در برابر اسرائیل بازدارندگی ایجاد کند. اما حمله اخیر، اهمیت موضوع را برای ایالات متحده بالا میبرد. در واقع هدف ایران عمدتا وادار کردن ایالات متحده به متوقف کردن اسرائیل است. این، خیال خام یا تیری در تاریکی و از سر استیصال نیست. در ماهآوریل فشار واشنگتن به اسرائیل برای دادن پاسخ محدود به حمله موشکی و پهپادی ایران مؤثر بود. این بار نیز تهران امیدوار است که آمریکا، اسرائیل را به دلیل نگرانی از بروز یک جنگ منطقهای از یک اقدام تلافیجویانه سنگین باز دارد.
در حالی که ایران درگیر افزایش تنش با اسرائیل در نتیجه اقدامات متقابل شده، آمریکا با اسرائیل ابراز همدردی میکند و اگر مداخلهای انجام دهد، به منظور بازداشتن ایران از پاسخ به اسرائیل خواهد بود./کیهان
source