کشف بزرگ‌ترین کلون جهان در دریای بالتیک

یک گیاه ماده از گونه جلبک دریایی «بلدروراک» (Bladderwrack) در دریای بالتیک، کلون‌هایی را در مسافتی صدها مایلی گسترش داده است.

به‌گزارش‌انتخاب و به نقل از gizmodo؛ پژوهشگران پیش‌تر بر این باور بودند که یک جلبک دریایی کوچک و پرپشت در دریای بالتیک به گونه‌ای به نام «نارووراک» (Narrow Wrack) تعلق دارد. اما تحقیقات جدید نشان داده‌اند که این جلبک‌ها در واقع بخشی از یک کلون غول‌پیکر از یک گونه جلبک دریایی هستند—و شاید حتی بزرگ‌ترین کلونی که علم تاکنون شناخته است.

در مطالعه‌ای که در ۱۷ فوریه در مجله Molecular Ecology منتشر شد، پژوهشگران دانشگاه گوتنبرگ این فرضیه پیشین را رد کردند که ۳۱۰ مایل (۵۰۰ کیلومتر) از جلبک‌های دریای بالتیک از گونه «نارووراک» هستند. تحلیل‌های ژنتیکی نشان داد که این جلبک‌ها نه‌تنها به یک گونه متفاوت—یعنی «بلدروراک معمولی» (Common Bladderwrack)—تعلق دارند، بلکه همگی یک کلون غول‌آسا را تشکیل می‌دهند. این یافته‌ها می‌تواند پیامدهای مهمی برای توانایی این گونه در مقابله با تهدیداتی مانند تغییرات اقلیمی داشته باشد.

کلون در واقع یک نسخه ژنتیکی یکسان از یک ارگانیسم است که به‌صورت طبیعی و از طریق تولیدمثل غیرجنسی شکل می‌گیرد. در این مورد، پژوهشگران دریافتند که تکه‌هایی از یک جلبک ماده اولیه از گونه بلدروراک، با حرکت در جریان‌های آبی، جمعیت‌های جدیدی از کلون‌ها را در مسافتی بیش از ۳۱۰ مایل (۵۰۰ کیلومتر) در دریای بوتنی (بخش شمالی دریای بالتیک) ایجاد کرده‌اند. در حالت عادی، جلبک ماده بلدروراک از طریق لقاح جنسی با جلبک‌های نر تولیدمثل می‌کند.

ریکاردو پریرا (Ricardo Pereyra)، دانشمند علوم دریایی در دانشگاه گوتنبرگ که مسئول تحلیل‌های ژنتیکی این مطالعه بوده، در بیانیه‌ای از دانشگاه گوتنبرگ توضیح می‌دهد:

«این کلون شامل میلیون‌ها فرد است و در برخی مناطق کاملاً غالب است، درحالی‌که در مناطق دیگر در کنار افراد حاصل از تولیدمثل جنسی بلدروراک رشد می‌کند. ما چند کلون بزرگ دیگر در دریای بالتیک یافته‌ایم، اما کلون ماده‌ای که در خلیج بوتنیای سوئد یافت شده، بدون شک بزرگ‌ترین کلون است—یک اَبَر ماده واقعی.»

در حقیقت، این کلون بلدروراک ممکن است بزرگ‌ترین کلونی باشد که تاکنون شناسایی شده است.

بلدروراک جنگل‌های وسیعی از جلبک‌های دریایی را در عمق ۳۲ فوتی (۱۰ متری) از سطح آب تشکیل می‌دهد. این جنگل‌ها زیستگاه گونه‌های مختلفی از ماهیان جوان، حلزون‌ها، سخت‌پوستان و همچنین ماهیان بزرگ‌تر هستند و به همین دلیل نقشی حیاتی در اکوسیستم دریایی دارند. اما کلون‌ها به تنوع ژنتیکی که معمولاً گونه‌ها را در برابر تهدیدات محافظت می‌کند، کمکی نمی‌کنند.

کرستین یوهانسون (Kerstin Johannesson)، زیست‌شناس دانشگاه گوتنبرگ و یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه، توضیح می‌دهد:

«دریای بالتیک در حال ورود به دوره‌ای از آب‌های گرم‌تر و احتمالاً با شوری کمتر است. در چنین شرایط جدیدی، همه گونه‌ها باید برای بقا سازگار شوند، از جمله بلدروراک که یک گونه مهم محسوب می‌شود. اما یک کلون تقریباً فاقد تنوع ژنتیکی است، که معمولاً به جمعیت‌ها اجازه می‌دهد با تغییرات کنار بیایند و گونه را زنده نگه دارند.»

به عبارت دیگر، یک جمعیت با تنوع ژنتیکی بالا شانس بیشتری برای غلبه بر تهدیداتی مانند بیماری دارد، چرا که احتمالاً برخی از اعضای جمعیت دارای ژن‌های مقاوم به بیماری هستند. اما در مقابل، اگر همه افراد یک جمعیت ژن‌های مستعد بیماری را به اشتراک بگذارند، ممکن است کل جمعیت از بین برود. این اصل در برابر بسیاری از تهدیدات صادق است و هنوز مشخص نیست که بلدروراک چگونه در برابر تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی مقاومت خواهد کرد.

در طول این تحقیق، تیم پژوهشی همچنین گونه‌ای جدید از جلبک دریایی کوچک و پرپشت را کشف کرد که به‌طور نزدیکی با بلدروراک مرتبط است—اما از آنجایی که این گونه فقط از طریق تولیدمثل جنسی تکثیر می‌شود، احتمالاً شانس بیشتری برای مقابله با تغییرات محیطی دارد.