«آرمان امروز» از میزان سفر در نوروز گزارش می دهد؛
آرمان امروز- گروه اجتماعی: «امسال ۶۰ درصد مردم به سفر نرفتند» آماری که در گفته‌های وزیر میراث فرهنگی و گردشگری پس از پایان موج سفر و تعطیلات نوروز شنیده شد و نشان از کاهش میزان سفر در میان ایرانیان (که همواره علاقه ذاتی به سفر دارند)، دارد. هرچند که برخی معتقدند که همزمانی تعطیلات نوروز و ماه مبارک رمضان موجب این اتفاق بوده و بسیاری از مردم ترجیح دادند که برای برهم نخوردن شرایط روزه داری، در خانه و شهرشان بمانند، اما در گفته‌های مردم آنها یا به سفر نرفتند یا برای دیدن اقوام به شهرهای خود رفتند، موضوعی که به اقتصاد سفر بازمی گردد تا ماه مبارک رمضان. آماری هم که صالحی امیری ارائه داده، جالب توجه است: «براساس شاخص‌های موجود، ۳۵ میلیون و ۸۷۱ هزار و ۹۵۸ نفر ایرانی از ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۳ فروردین ۱۴۰۴ سفر رفته‌اند؛ یعنی از ۲۷ میلیون خانوار ایرانی بیش از ۱۱ میلیون خانوار سفر رفته است. که نشان می‌دهد از مجموع ۸۶ میلیون نفر جمعیت کشور، حدود ۴۰ درصد جمعیت کشور سفر رفته‌اند و حدود ۶۰ درصد سفر نرفته‌اند. این آمار از نظر تحلیلی به واقعیت نزدیکتر است و نسبت به سال گذشته ۲.۲ درصد رشد را نشان می‌دهد. باید درنظر گرفت امسال تلاقی رمضان و نوروز و بحث‌های دیگر آن را داشتیم.»
هر سال سفر دورتر می شود
اما مقایسه این آمار با آمار سفر در سال‌های گذشته (به غیر از سال‌هایی که ایران درگیر شیوع کرونا و محدودیت سفر در ایام نوروز از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ بود) می تواند از واقعیت های بسیاری رمزگشایی کند. در سال ۱۴۰۱ حدود ۵۰ میلیون مسافر در شهرهای مختلف اقامت داشتند، از ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۱ تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۲، ۵۷ میلیون و ۱۱۸ هزار و ۱۲۳ شب اقامت در سراسر کشور ثبت شد که به سال ۱۴۰۱ حدود ۱۷ درصد رشد را نشان می‌دهد. همین آمار در پیش از کرونا و در نوروز سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۷، جالب تر است. سال ۹۸ سال خوبی برای سفرهای نوروزی نبود، شرایط جوی و آب و هوایی در نوروز گریبان‌گیر بسیاری از استان‌های کشور را گرفت. ولی تیموری، معاون وقت گردشگری وقت اعلام کرده بود: «آخرین آمار بدون احتساب ۱۵ فروردین ۱۳۹۸، ۷۴ میلیون و ۳۰۰ اقامت شبانه ثبت شد.» سفرهای نوروزی در نوروز سال ۱۳۹۷ نیز، با ثبت ۷۴ میلیون نفرشب اقامت در کشور ثبت شد و این آمار با توجه به آمار نوروز سال ۱۳۹۶، ۲۰ درصد رشد داشته است و…
تغییر سبک ناخواسته در زندگی ایرانیان
در این شرایط مشکلات اقتصادی، افزایش هزینه‌های روزمره و کاهش قدرت خرید مردم باعث شد سفر به اولویت کمتری تبدیل شود. همچنین، افزایش نرخ ارز و هزینه‌های سفرهای خارجی، تمایل به سفر به خارج را کاهش داد. در این شرایط یک کارشناس حوزه گردشگری و تورگردان به «آرمان امروز» می گوید: «برکسی پوشیده نیست که وقتی هرسال میزان سفر در ایران سیر نزولی دارد، مشکل از اقتصاد و افزایش تورم سالانه است. مشکلات باعث شده که مردم نتوانند هزینه‌های مربوط به سفر از جمله بلیط، اقامت، غذا و حمل‌ونقل را تأمین کنند.» سید رضا سعیدی، در ادامه با اشاره به تغییر سبک در زندگی مردم ایران نیز می گوید: «در سال‌های اخیر، تغییراتی در ترجیحات فرهنگی و سبک زندگی مردم ایران مشاهده شده است و این موضوع به دلیل گرانی و تورم است که این موضوع را رقم زده. به ویژه در جوامع شهری، بسیاری از افراد به جای سفرهای طولانی مدت، ترجیح می‌دهند تعطیلات خود را در خانه یا با برنامه‌های کوتاه‌مدت در داخل شهر بگذرانند. همچنین برخی از افراد به جای سفر به مناطق دور، ترجیح داده‌اند از تفریحات و برنامه‌های محلی استفاده کنند. با توجه به شرایط اقتصادی و تغییرات فرهنگی، بسیاری از افراد به سفرهای کوتاه‌تر و کم‌هزینه‌تر علاقه‌مند شده‌اند.» این گفته ها در شرایطی مطرح می شود که می‌توان نتیجه گرفت که هر دو طبقه متوسط و ضعیف بخش عمده‌ای از کسانی بودند که نتواسته‌اند به سفر نوروزی در سال ۱۴۰۴ بروند. طبقه متوسط به دلیل کاهش قدرت خرید و فشار اقتصادی قادر به انجام سفر نبوده است، در حالی که طبقه ضعیف به دلیل مشکلات معیشتی شدیدتر و نیازهای اساسی خود، به طور کامل از سفرهای نوروزی محروم شده‌اند. این نشان‌دهنده اثرات شدید بحران‌های اقتصادی بر طبقات مختلف اجتماعی است که نیاز به توجه ویژه به این مسائل در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دارد.
زندگی قسطی؛ تفریحات قسطی
«تور اقساطی بدون ضامن»، «تور اقساطی بدون پیش‌پرداخت» اینها بخشی از تبلیغاتی است که در چند‌ماه اخیر در فضای آنلاین و سطح شهر به کرات دیده می‌شد، البته موضوع سفرهای اقساطی پدیده جدیدی نیست و چند سالی است که بخش گردشگری آن را به عنوان راهکاری برای حل بحران ناشی از مسائل اقتصادی در بخش گردشگری طراحی و اجرا کرده است. اما امسال بیش از همیشه مورد توجه قرار گرفته است. سعیدی می افزاید: « شرایط اقتصادی و وضعیت معیشتی مردم مناسب نیست و متأسفانه این موضوع باعث شده اقبال مردم نسبت به سفر بسیار کمرنگ شود. در گردشگری داخلی، تأثیرات مثبت و منفی این مولفه می‌تواند روی مقاصد و جوامع میزبان دیده شود. در شرایطی که جامعه با مشکلات اقتصادی مواجه است، طبیعی است که گردشگری اولویت چندم مردم باشد. معمولا ابتدا مایحتاج ضروری، تأمین می‌شود و اگر چیزی در نهایت باقی بماند، به تفریح و سفر اختصاص پیدا می‌کند. در چند سال اخیر افزایش هزینه مایحتاج روزانه به حدی بوده که درآمد مردم حتی کفاف هزینه‌های ضروری را هم نمی‌دهد – البته منظور ما عامه مردم است و در مورد یک قشر خاص صحبت نمی‌کنیم- مسلم است که این شرایط بر گردشگری تأثیر منفی دارد. در سفرهای خارجی هم رکوردشکنی نرخ دلار و یورو باعث شده اقبال زیادی نسبت به سفرهای خروجی وجود نداشته باشد. اگر تسهیلاتی ارایه شود که مشابه اقلام پیش‌فروش، درصد سود بانکی روی آن لحاظ شود، استقبال چندانی از آن نخواهد شد. وقتی فرد در شرایط عادی توان پرداخت یک مبلغ را برای یک محصول ندارد، مسلما اگر برای ۶ ماه یا یک سال، ۲۰ درصد به آن مبلغ اضافه شود، تمایلی به خرید آن محصول – در اینجا تور گردشگری- نخواهد داشت. اما تسهیلاتی که دولت می‌تواند به‌طور مستقیم ارایه دهد، مانند سفرکارت‌هایی که در دنیا مرسوم است و در ایران هم وجود دارد، می‌تواند موثر باشد. به این صورت که بانک‌ها موظف شوند بر اساس سفرکارت‌هایی که تعریف می‌شود و دستگاه‌های پوز موجود در مراکز خدمات گردشگری، برای هر فردی که حقوق خود را دریافت می‌کند، تسهیلاتی را واریز کنند تا این فرد بتواند از خدمات گردشگری استفاده کند. اما اگر تسهیلات اقساطی با افزایش هزینه‌های مالی همراه باشد، نمی‌تواند محرکی برای افزایش تقاضای سفر باشد.»
source