گزارش «آرمان امروز» از بی توجهی به آلودگی هوا
آرمان امروز- وحید استرون: «سال گذشته ۶۰۰۰ نفر در تهران بر اثر آلودگی هوا جان باختند.» این آمار رسمی که از سوی شهردار تهران بیان می‌شود، نشان از فاجعه‌ای بزرگ زیر دود و غبار تهران دارد، فاجعه‌ای که زمانی که این عدد را در تعداد ماه ها و روزهای سال تقسیم می‌کنیم، آن زمان بیشتر به ابعاد فاجعه پی می‌بریم. روزانه ۱۶ نفر، در طول ماه ۵۰۰ نفر و در طول سال ۶ هزار نفر در تهران جانشان را به دلیل آلودگی هوا از دست می‌دهند! اما چه کسی یا سازمانی پاسخگوی آن دستکم ۱۶ خانواده‌ای است که روزانه یا بی سرپرست می‌شوند یا داغ عزیزی، آنها را سال‌ها سوگوار می‌کند؟ کدام مسئول یا بخشنامه و قانون می‌تواند درد فرزندی که پدرش را از دست داده یا همسری که به دلیل مرگ ناگهانی نان آور خانه‌اش که زیر برگه فوت او نوشته شده «ایست قلبی» یا «مرگ براثر سکته قلبی» و سال‌ها و شاید تا آخر عمر به تنهایی باید بار سخت زندگی را بردوش بکشد، تسکین دهد؟ هرچند که در دولت چهاردهم، این موضوع بیش از دولت های دیگر درک شده و رئیس جمهور، به دکتر قائم پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، به عنوان مسئولی ارشد کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا ماموریت داده که مطالبه اصلی مردم را برطرف یا کاهش دهد، اما بازهم آلودگی در شهری مانند تهران، اصفهان، اراک، اهواز و… بیداد می کند. به عنوان مثال براساس آخرین داده‌های آماری شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از ابتدای فروردین تا ۳۰ اسفندماه سال گذشته شهروندان تهرانی فقط هفت روز هوای پاک استشمام کردند یعنی بطور میانگین هر حدود ۵۲ روز مردم این کلانشهر یک روز هوای پاک داشتند. علیرضا زاکانی شهردار تهران با اشاره به اصول ۱۹ تا ۴۲ قانون اساسی به‌عنوان پایه حقوق شهروندی، اجرانشدن این اصول را چالشی اساسی عنوان کرد و افزود: « مردم تنها نتیجه می‌خواهند، نه بحث بر سر وظایف سازمان‌ها. جمعیت فعلی تهران را ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر است. بی‌مسکنی و کم مسکنی پس از آلودگی هوا و ترافیک، بزرگ‌ترین مشکل شهروندان است.»
چرا هوا پاک نمکی شود؟
با گذشت هشتمین سال از تصویب قانون هوای پاک، نه‌تنها هوای پاکی تنفس نمی‌کنیم، بلکه طبق گفته سمیه رفیعی، عضو کمیسیون محیط‌زیست مجلس از ۲۲۸ حکم مندرج در این قانون فقط ۲۸ حکم از آن اجرا شده، ۱۳۸ حکم ناقص اجرا گردیده و ۶۲ حکم نیز اصلا اجرا نشده است. قانونی که درپی ترک فعل بسیاری ازدستگاه‌ها ومدیران از اجرای آن، سالانه خسارت‌های مالی و جانی فراوانی را برای کشور به همراه دارد. البته علی صالحی، دادستان تهران روز پیش اعلام کرد که تخلفات ترک فعل مدیران و دستگاه‌های اجرایی کم‌‌کار در زمینه اجرای قانون هوای پاک را به‌صورت جدی پیگیری خواهد کرد. بااین‌حال، این تمام ماجرا نیست، چراکه بسیاری این مسأله را به‌گردن تحریم‌ها و نداشتن بودجه می‌اندازند، اما محمد درویش، عضو هیات‌علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور بر این باور است که از سال ۹۶ تمام تمهیدات بودجه برای این موضوع در نظر گرفته شده و شورای نگهبان هم آن را تصویب کرده است. حالا سؤال اینجاست که در پشت پرده عدم اجرای قانون هوای پاک چه خبر است؟
چه کسی مسئول مرگ ۶ هزار شهروند تهرانی است؟
امروزه حق بر محیط زیست یا حق داشتن محیط زیست با کیفیت به عنوان نسل سوم حقوق بشر مورد پذیرش اندیشمندان، حقوقدانان و قوانین داخلی واسناد بین المللی مانند اعلامیه استکهلم(۱۹۷۲)، منشور جهانی طبیعت (۱۹۸۲) و اعلامیه ریو(۱۹۹۲) قرار گرفته است. این حق، در اصل آیینه تمام قد از ارزش های والا و بنیادی چون حق حیات و حق سلامتی است وهمانند سایر مصادیق حقوق بشر، این حق نیز همراه با انسان خلق می شود بی‌آنکه نیازی به تاسیس و ایجاد آن از سوی حکومت‌ها باشد و تنها حکومت‌ها و دولت‌ها باید آن را به رسمیت بشناسند و تلاش کافی جهت تضمین آن به کار بندند.حال پرسش این است که مسئول جان‌ها و سلامتی هایی که به علت آلودگی به خطر می افتد، کیست؟ اصل ۵۰ قانون اساسی، حفاظت از محیط زیست را که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی روبه‌رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی کرده و فعالیت‌های اقتصادی و غیر آن را که با آلودگی محیط زیست یا تخریب جبران‌ناپذیر آن ملازمه پیدا کند، ممنوع اعلام کرده است. اما با تأسف با وجود اختصاص اصلی از اصول قانون اساسی به مسئله محیط زیست، وضع محیط زیست در ایران به مسئله‌ای بغرنج تبدیل شده است علاوه بر آن به سبب تحقق اصل ۵۰ قانون اساسی -قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا- و نیز به منظور پاک‌سازی و حفاظت هوا از آلودگی همه دستگاه‌ها و مؤسسات و نیز اشخاص حقیقی و حقوقی را برابر قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا موظف به رعایت مقررات و سیاست‌هایی کرده است؛ قانونی که کلیات آن در هجدهم اسفند ماه سال ۱۳۷۴ مشتمل بر ۳۶ ماده و ۱۴ تبصره از تصویب نهایی گذشته است.
The post هوای «آلوده» می‌کشد، اما «قاتل» نیست! appeared first on روزنامه آرمان امروز.
source