آرمان امروز- رهامعیری: شاید برای بسیاری از مخاطبان که فرزند دانش آموز دارند، جالب باشد که بدانند ۲۲۰ مدرسه علوم و معارف اسلامی در کشور فعالیت دارند و این مدارس می‌توانند بستر مناسبی برای تربیت مدیران آینده باشند. مدارس علوم و معارف اسلامی در حال حاضر بیش از ۱۳۵۰۰ دانش آموز دارند و این مدارس برای تربیت مدیران فرهنگی، آموزشی، دانشگاهی، قضات و … هستند. مدارسی که به باور امانی طهرانی، دبیر شورای عالی آموزش و پرورش: « این مدارس یک موقعیت ملی هستند و باید تلاش کنیم تا شناخت بیشتری از این مدارس، به ویژه در دوره اول متوسطه، ایجاد کنیم تا دانش‌آموزان با آگاهی بیشتری این رشته را انتخاب کنند.» چند روز پیش و در نشست خبری مدیران مدارس علوم و معارف اسلامی با حضور امانی، ، جعفرزاده، دبیر کمیته مدارس علوم و معارف اسلامی، نمایندگان مدارس صدرا، مطهری، جامعه الزهرا(س) و دیگر مدارس غیردولتی معارف اسلامی برگزار شد، جعفرزاده، دبیرکمیته مدارس علوم و معارف اسلامی نیز با اشاره به اینکه رشته علوم و معارف اسلامی یکی از رشته‌های نظری است، عنوان کرد: «از اهداف این رشته این است که فارغ‌التحصیلان از اعتقادات عمیق و وسیع اسلامی بهره‌مند شوند.» او همچنین به وجود ردپای این مدارس در راهکارهای مختلف سند تحول بنیادین اشاره کرد و افزود: «راهکار ۱۵.۱ به تدوین منابع انسانی مبتنی بر جهان‌بینی اسلامی و راهکار ۱۵.۲ به تقویت و منزلت علوم انسانی پرداخته است.»
وی در ادامه با ارائه آماری از تعداد مدارس علوم و معارف اسلامی گفت: «در حال حاضر ۲۱۹ دبیرستان در این حوزه وجود دارد که شامل ۱۱۳ مدرسه صدرا، ۲۹ مدرسه مطهری و ۵۰ مدرسه دولتی است. همچنین ۶ مدرسه مربوط به جامعه الزهرا(س) و ۹ مدرسه غیردولتی نیز در این حوزه فعال هستند.»
مشکل ارائه یا الگوی تربیتی
اما سوالی که در این بین وجود دارد، این است که چرا این مدارس پس از ۴۱ سال از فعالیت شان، تا حدودی ناشناخته هستند و فقط حدود هفت دهم درصد درصد از دانش آموزانی که مقطع سوم متوسطه را پشت سر می گذارند، وارد این مدارس می شوند؟ طبق آمار در استان یزد: ۲.۹۸ درصد، استان قم: ۱.۹۲ درصد، استان چهارمحال و بختیاری: ۱.۷۸ درصد، استان کرمان: ۱.۱۲ درصد در مجموع، میانگین جذب در شاخه نظری حدود ۰.۷ درصد است. این آمارها نیز نشان‌دهنده ظرفیت‌ها و چالش‌هایی است که باید با برنامه‌ریزی دقیق‌تری به آن‌ها پرداخت. حجت‌الاسلام مقیمی، نماینده مدارس صدرا در پاسخ به خبرنگار «آرمان امروز» می گوید:«الگوی تربیتی به صورت قوی در این مدارس برای دانش آموزان وجود دارد. اما در پاسخ به سوال شما درباره مسئله ارائه کاملاً موافقم؛ ما ارائه مناسبی از مدارس علوم و معارف اسلامی نداشته‌ایم. خوشبختانه با اقداماتی که انجام شده، از جمله همین جلسات، ان‌شاءالله این مشکل نیز برطرف خواهد شد.»
اما نکته اینجاست که الگو وجود دارد؛ الگویی که می‌توان از سه بُعد به تربیت دانش‌آموز پرداخت:
بُعد شناختی: آن‌چه دانش‌آموز باید بیاموزد؛ به عبارتی، فهم و درک دانش‌آموز از مفاهیم آموزشی.
بُعد گرایشی و عاطفی: علاقه‌مندی‌ها، باورها و نگرش‌های دانش‌آموز.
بُعد رفتاری: سبک زندگی، عملکرد اجتماعی و مسئولیت‌پذیری او.
با این حال مقیمی باور دارد، رشته علوم و معارف اسلامی این ظرفیت را دارد که در هر سه بُعد، الگوی مطلوبی ارائه دهد. دانش‌آموزانی که در این رشته تحصیل می‌کنند، از ابتدا با معارف اسلامی آشنا می‌شوند. ما این رشته را «علوم انسانی اسلامی» می‌نامیم؛ چراکه علاوه بر دروس علوم انسانی رایج، محتوایی دارد که ذهنیت یک فرد اسلامی را نیز شکل می‌دهد و در بُعد شناختی، چارچوب فکری کاملی را ارائه می‌کند. از نظر گرایشی نیز برنامه‌های متنوعی متناسب با روحیات و نیازهای دانش‌آموزان و همچنین مبتنی بر مهارت‌های درسی و پرورشی طراحی شده‌اند. در کنار آن، الگوهای رفتاری مؤثر نیز در این مدارس اجرا می‌شود. مسئولان این مدارس، افرادی آگاه، متعهد و از سرآمدان حوزه معرفت و تعلیم و تربیت هستند که وجهه تربیتی و اخلاقی بالایی دارند. در بُعد رفتاری هم فعالیت‌های اجتماعی و دینی متعددی طراحی شده تا دانش‌آموزان، برای حضور مؤثر در جامعه آماده شوند. به‌عنوان نمونه، خروجی‌هایی که این مدارس داشته‌اند بسیار قابل توجه است. بسیاری از قضات، مدیران فرهنگی شهرهای مختلف، و حتی رؤسای آموزش و پرورش برخی شهرستان‌ها، از فارغ‌التحصیلان مدارس صدرا هستند. این یعنی الگوی عملیاتی موفقی از بُعد شناختی، گرایشی، و رفتاری در مدارس علوم اسلامی وجود دارد. اما این الگو به‌خوبی معرفی نشده است. اصطلاحاً باید گفت، «خوب جار زده نشده». ما نیاز داریم این الگو به‌درستی و با کیفیت بالا ارائه شود.
نگاه نسل Z، به الگوی تربینی
این‌گونه الگوها باید با تبلیغات مناسب و روش‌های جذاب‌تر و امروزی‌تر، متناسب با نسل امروز و به اصطلاح نسل Z ارائه شوند، مقیمی در پاسخ به این پرسش می افزاید: «شاید مسئله اصلی در همین نوع ارائه باشد. با توجه به شرایط جهان امروز، فضای مجازی، و تغییرات فرهنگی، نحوه ارائه ما باید به‌روز و متناسب با نیازهای نسل جدید باشد. معارف اسلامی نه فقط برای نسل امروز، بلکه برای تمام تاریخ سخن دارد و خواهد داشت. مسئله ما محتوای آن نیست؛ بلکه چگونگی ارائه است. بله، فرمایش شما کاملاً درست است. ما باید با زبان روز، پیام ماندگار دین را به نسل جوان منتقل
کنیم.»
در ادامه این نشست نماینده مدارس صدرا، بر تقابل رشته علوم انسانی و اسلامی در مدارس دولتی خاطرنشان کرد: « ظرفیت مدارس علوم و معارف اسلامی، علاوه بر ارائه رشته علوم و معارف، در این است که بتوانند برای مدارس دولتی دیگر الگوسازی کنند. چرا؟ چون برخی نهادهای دیگر آمده‌اند تا کمک کنند، و این کمک‌ها می‌تواند زمینه نظارت و مدیریت بهتری را در این مدارس فراهم کند. بنابراین، برنامه‌هایی که در این مدارس اجرا می‌شود، قابلیت سرایت به سایر مدارس را دارند.»
source