موضوع حقوق بازنشستگان بار دیگر به یکی از مهم‌ترین محورهای سیاست‌گذاری دولت تبدیل شده است. این‌بار، علاءالدین رفیع‌زاده، معاون رئیس‌جمهور (در دولت دکتر پزشکیان)، از جزئیات یک لایحه مهم برای افزایش حقوق بازنشستگان خبر داده است؛ لایحه‌ای که هدف آن کاهش فاصله درآمدی میان شاغلان و بازنشستگان، رفع تبعیض بین صندوق‌ها و ایجاد پایداری در ساختارهای مالی صندوق‌های بازنشستگی است.
افزایش حقوق بازنشستگان تنها یک مطالبه عمومی نیست، بلکه یکی از الزامات اصلی حفظ عدالت اجتماعی و کاهش شکاف طبقاتی به شمار می‌رود. در این گزارش جامع دیسکاوری، ابعاد مختلف لایحه جدید افزایش حقوق بازنشستگان و تأثیر آن بر زندگی میلیون‌ها مستمری‌بگیر بررسی می‌شود.
حقوق بازنشستگان چرا دوباره به اولویت سیاست‌گذاری تبدیل شد؟
در سال‌های اخیر، فاصله میان حقوق بازنشستگان و حقوق شاغلان به‌طور فزاینده‌ای افزایش یافته است. تورم بالا، جهش قیمت مسکن، درمان و کالاهای اساسی، باعث شد که بسیاری از خانوارهای بازنشسته با چالش‌های جدی معیشتی مواجه شوند.
دولت با درک این شرایط، تصمیم گرفته است از طریق یک لایحه ساختاری، نظام پرداخت حقوق بازنشستگان را اصلاح کند.
علل بازگشت موضوع حقوق بازنشستگان به صدر اولویت‌ها:
-
افزایش هزینه‌های زندگی
-
کاهش قدرت خرید مستمری
-
نابرابری بین صندوق‌ها
-
نارضایتی گسترده در سال‌های اخیر
لایحه جدید افزایش حقوق بازنشستگان چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
بر اساس اعلام رسمی علاءالدین رفیع‌زاده، لایحه افزایش حقوق بازنشستگان چهار هدف اصلی دارد:
۱. نزدیک شدن حقوق بازنشستگان به حقوق شاغلان
اولین هدف، کاهش شکاف میان حقوق دوران اشتغال و دوران بازنشستگی است؛ به‌طوری که حقوق بازنشستگان با سطح دریافتی شاغلان همسان‌تر شود.
۲. رفع تبعیض میان بازنشستگان صندوق‌های مختلف
یکی از مشکلات مزمن در حوزه حقوق بازنشستگان، تفاوت قابل توجه میان بازنشستگان مشمول قانون کار و قانون مدیریت خدمات کشوری است. لایحه جدید درصدد کاهش این نابرابری است.
۳. تقویت پایداری صندوق‌های بازنشستگی
دولت با اصلاح ساختار پرداخت حقوق بازنشستگان به دنبال کاهش کسری منابع صندوق‌ها در بلندمدت است.
۴. کاهش نیاز به قوانین مقطعی
با اصلاح ساختاری، نیاز به اجرای طرح‌های موقتی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کاهش می‌یابد.
جزئیات ضریب افزایش حقوق بازنشستگان در بودجه ۱۴۰۵
یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها درباره حقوق بازنشستگان، میزان افزایش آن در سال ۱۴۰۵ است.
طبق اعلام مسئولان:
-
ضریب افزایش حقوق بازنشستگان همزمان با بررسی بودجه ۱۴۰۵ تعیین می‌شود
-
رقم نهایی پس از تصویب مجلس و تأیید شورای نگهبان اعلام خواهد شد
-
تلاش دولت بر این است که این افزایش متناسب با نرخ تورم واقعی باشد
آیا حقوق بازنشستگان واقعاً افزایش می‌یابد؟
نشانه‌ها حاکی از آن است که:
اراده سیاسی در سطح دولت وجود دارد
لایحه به‌صورت رسمی در دستور کار قرار گرفته است
مطالعات کارشناسی انجام شده است
اما زمان اجرا به فرآیند تصویب در مجلس بستگی دارد.
حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی، کشوری و لشکری چه تفاوتی خواهد داشت؟
یکی از اهداف کلیدی این لایحه، کاهش شکاف مزدی میان:
-
حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی
-
حقوق بازنشستگان کشوری
-
حقوق بازنشستگان لشکری
در صورت تصویب این لایحه، حدود حقوقی این گروه‌ها به هم نزدیک‌تر خواهد شد.
تبعات افزایش حقوق بازنشستگان برای صندوق‌ها
افزایش حقوق بازنشستگان بدون اصلاح ساختار صندوق‌ها می‌تواند منجر به کسری منابع شود. از همین رو، دولت در کنار افزایش حقوق، برنامه‌هایی برای:
-
افزایش سرمایه‌گذاری
-
مولدسازی دارایی‌ها
-
کنترل هزینه‌ها
در صندوق‌های بازنشستگی در نظر گرفته است.
چه زمانی افزایش حقوق بازنشستگان قطعی می‌شود؟
طبق رویه قانونی:
-
تصویب در هیأت وزیران
-
ارسال به مجلس
-
بررسی در کمیسیون‌ها
-
رأی‌گیری در صحن علنی
-
تأیید شورای نگهبان
پس از طی این مراحل، افزایش حقوق بازنشستگان رسمیت پیدا می‌کند.
واکنش جامعه بازنشستگان به خبر افزایش حقوق
بسیاری از کانون‌های بازنشستگی خبر لایحه جدید حقوق بازنشستگان را مثبت ارزیابی کرده‌اند اما خواستار:
شده‌اند.
مقایسه حقوق بازنشستگان ایران با سایر کشورها
در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته:
ایران نیز با این لایحه در مسیر اصلاح الگوی پرداخت حقوق بازنشستگان گام برداشته است.
آیا همسان‌سازی حقوق بازنشستگان ادامه‌دار می‌شود؟
هدف نهایی دولت این است که همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به جای یک طرح موقتی، به یک سازوکار دائمی تبدیل شود.
جمع‌بندی
افزایش حقوق بازنشستگان نه تنها یک مطالبه اجتماعی، بلکه یک ضرورت اقتصادی و سیاسی است. لایحه جدید دولت می‌تواند آغازگر دوره‌ای تازه در نظام حقوق و مزایای بازنشستگان باشد.
حقوق بازنشستگان چه زمانی افزایش می‌یابد؟
پس از تصویب نهایی لایحه در مجلس.
ضریب افزایش حقوق بازنشستگان چقدر خواهد بود؟
در زمان بررسی بودجه ۱۴۰۵ مشخص می‌شود.
آیا همسان‌سازی حقوق بازنشستگان ادامه دارد؟
هدف دولت دائمی کردن آن است.
منبع: اقتصاد آنلاین
source